روش های درمان گرما زدگی

شنبه, 27 فروردین 1401 898

زمان مطالعه: 5 دقیقه, 23 ثانیه

گرما زدگی چیست؟ علائم و روش های درمان آن

مفهوم گرمازدگی

گرمازدگی ، درجه حرارت بالای 40 درجه بدن است که با عوارض مربوط به سیستم عصبی مرکزی پس از قرار گرفتن در معرض دماهای بالا همراه است. گرمازدگی در اثر نرسیدن آب کافی به بدن در گرمای بالا، منجر به نقص در سیستم کنترل درجه حرارت بدن می شود. گرمازدگی جدی ترین شکل آسیب گرمایی است و با اینکه در اکثر موارد، عارضه خفیفی به شمار می رود اما عدم رسیدگی به آن می تواند حتی موجب مرگ شود. گرمازدگی شدید می تواند باعث آسیب جدی به مغز و سایر اندام های داخلی شود. این مسئله عمدتا افراد بالای 50 سال را تحت تأثیر قرار می دهد، اما این امر در فصول گرم و در فضای باز، ورزشکاران جوان را نیز بی نصیب نخواهد گذاشت.

انواع گرمازدگی

گرمازدگی به تناسب شدت آسیب های وارده به سه دسته تقسیم می شوند :

گرمازدگی خفیف: در این حالت بدن بشدت عرق کرده و حجم خون کاهش می یابد.
گرمازدگی متوسط
گرمازدگی شدید: این حالت بسیار خطرناک بوده و خطر مرگ را نیز میتواند در پی داشته باشد. در این حالت حرارت مرکزی بدن از 40 درجه سلسیوس فراتر میرود. در این وضعیت اغلب ارگانهای بدن در معرض آسیب بافتی قرار میگیرند. گرمازدگی شدید یک وضعیت اورژانس بوده و دمای بدن فرد گرمازده باید سریعا کاهش یابد. عدم درمان گرمازدگی شدید به تشنج، کما و مرگ منجر خواهد شد. گرمازدگی شدید علاوه بر اثرات سوء آن بروی سیستم عصبی همچنین کبد، کلیه ها، قلب و عضلات را نیز در معرض آسیب قرار می دهد .

چه کسانی دچار گرمازدگی می شوند؟

فعالیت شدید بدنی در هوای گرم علاوه بر افزایش دمای بدن منجر به از دست رفتن مایعات نیز می شود بنابراین افرادی که در معرض مستقیم نور آفتاب هستند و یا در محیط های گرم کار و فعالیت می کنند مانند: کارگران ساختمانی، کشاورزان، آتش نشان ها و ... بیشتر دچار گرمازدگی می شوند. افراد مسن و کودکان سریعتر از بقیه افراد به گرمازدگی دچار می شوند زیرا بسیاری از کودکان بدون وقفه در محیط گرم به بازی می پردازند و برخی از افراد مسن که به افزایش دمای محیط حساس و آگاه نیستند و در محیط گرم بدون پنکه یا کولر زندگی می کنند نیز دچار گرمازدگی می شوند .

شرایط بدنی و داشتن بیماری های خاص نیز خطر گرمازدگی را افزایش می دهد. برخی از داروها و رژیم های غذایی نیز می توانند ابتلا به گرمازدگی را سرعت بخشند و فرد را دچار این عارضه کنند. این داروها عبارتند از: داروهای ادرار آور و داروهای مربوط به قلب و فشار خون و رژیم غذایی کم سدیم.

تفاوت تب و گرمازدگی

دمای معمولی بدن حدود 37 درجه سانتی گراد است که تنظیم این دما در بدن بر عهده قسمتی از مغز به نام هیپوتالاموس است. تب واکنش سیستم ایمنی بدن برای از بین بردن بیماری یا ویروس و باکتری می باشد. وقتی ویروس یا باکتری به بدن وارد می شود، هیپوتالاموس دمای بدن را افزایش میدهد تا بدن بتواند این ویروس یا باکتری را از بین ببرد. سپس هیپوتالاموس با از بین رفتن عفونت دمای بدن را به حالت عادی برمی گرداند .در تب مسکن هایی مانند استامینوفن استفاده می شود اما این دارو در گرمازدگی اثر گذار نمی باشد و درمان گرمازدگی عموماً آبرسانی به بدن و خنک کردن بدن است .

علائم گرمازدگی

علامت بارز گرمازدگی، درجه حرارت بالاتر از 40 درجه بدن است. اما غش کردن می تواند اولین نشانه مهم در هنگام رخداد گرمازدگی باشد. سایر علائم گرمازدگی شامل موارد زیر باشد:

سردرد تپنده
سرگیجه و سبکی سر
عدم تعریق علی رغم گرما
پوست قرمز، گرم و خشک
ضعف یا گرفتگی عضلات
تهوع و استفراغ
ضربان قلب سریع که ممکن است قوی یا ضعیف باشد
تنفس سریع و کم عمق
تغییرات رفتاری مانند گیجی
تشنج
بیهوشی و عدم هوشیاری

کمک های اولیه در مواجهه با گرمازدگی

اگر مشکوک هستید که شخصی دچار گرمازدگی شده حتما با اورژانس تماس بگیرید و یا فرد را به بیمارستان منتقل کنید. هرگونه تأخیر در رسیدن کمک پزشکی می تواند کشنده باشد.

در حالی که منتظر رسیدن اورژانس هستید، فرد را به یک محیط با تهویه مطبوع یا حداقل یک منطقه خنک و سایه دارمنتقل کنید و هرگونه لباس غیرضروری را از تن وی در بیاورید. برخی از راهکارهای کمکی قبل از رسیدن اورژانس:

در حالی که پوست او را با آب اسفنج یا شلنگ باغ خیس می کنید، با پارچه هوای اطراف او را بچرخانید تا تهویه ایجاد شود.
بسته های یخ را به زیر بغل، کشاله ران، گردن و کمر بیمار بمالید. از آنجا که این مناطق غنی از رگ های خونی نزدیک به پوست است، خنک کردن آنها باعث کاهش دمای بدن می شود.
بیمار را در زیر دوش قرار دهید و یا در وان آب خنک غوطه ور کنید.