تعرفه یا اصطلاحأ حقوق گمرکی مالیات و عوارضی که دولت ها به دلایل حمایتی، مالی یا ترکیبی از این دو مورد، از کالاهای وارداتی و یا صادراتی اخذ میکنند. تعرفه گمرکی ممکن است براساس ارزش کالا دریافت شود که در این صورت، آن را تعرفه ارزشی مینامند و به روشهای مختلف محاسبه و دریافت میشود. در ادبیات تجاری تعرفه به دو شکل معنا می شود:
- تعرفه به معنی جایگاه کالا در طبقه بندی HS( نمانکلاتور سیستم هماهنگ شده harmonized system) است که در گمرک در هنگام اظهار کالا و یا در هنگام دریافت مجوز از سایر مراجع قانونی مانند ثبت سفارش اعلام می شود.
* بر اساس این تعرفه، بازرگانان و ترخیص کاران درصد محاسبه میزان حقوق و عوارض گمرکی و مجوزهای مورد نیاز برای ورود کالا، مجوزهای مورد نیاز برای ترخیص کالا و گروه کالایی برای دریافت ارز یا مجاز بودن واردات و صادرات، را تعیین می نمایند.
- تعرفه به معنای میزان حقوق و عوارض کالا در هنگام اظهار و ترخیص کالا در گمرک است.
* در این تعریف بازرگانان به دنبال مأخذ محاسبه حقوق و عوارض گمرکی هستند.
انواع تعرفه گمرکی
تعرفه ها بر اساس هدف و شکل و مقام وضع کننده و … تقسیم بندی می شود. و بر همین اساس عبارتند از:
-
تعرفه از نظر هدف
تعرفه مالی: در این تعرفه هدف تأمین مخارج مالی دولت می باشد. مانند: حقوق ورودی خودروی سواری که در قانون بودجه ۱۳۸۴ به عنوان در آمدهای وصولی دولت و به میزان ۱۰۰ درصد تعیین شده بود.
تعرفه حمایتی: هدف از وضع این تعرفه فراهم آوردن شرایط رقابتی برای کالاهای داخلی در مقابل کالاهای وارداتی و نیز تعادل تراز پرداخت ها است.
تعرفه ارشادی: هدف این تعرفه هدایت تقاضا و تغییر انتخاب مصرف کننده از یک محصول به محصول دیگر است. مانند حقوق ورودی ماشین آلات راهسازی مستعمل که بیشتر از نو می باشد.
-
تعرفه از نظر شکل
تعرفه واحد: در این تعرفه برای انواع کالاهای وارداتی و صادراتی مآخذ تعیین میشود. مانند: حقوق گمرکی ۴ درصد برای کلیه کالاها
تعرفه مرکب: در این تعرفه انواع مختلف واردات به نحوی خاص طبقه بندی و برای هر طبقه یا هرکدام مآخذی تعیین می شود.
-
تعرفه از نظر مقام وضع کننده
تعرفه مستقل: به صورت یک طرفه و توسط کشور ذینفع با توجه به ملاحظات ملی تدوین می شود.
تعرفه قراردادی: تعرفه هایی که به موجب قرارداد های دو یا چند جانبه و برای مدت معینی تعیین می شوند که تعرفه های ترجیهی از این دسته اند.
-
تعرفه از نظر ماهیت
تعرفه عمومی: این تعرفه نسبت به کلیه کالاها یکسان است و مبدأ کالای وارده در نرخ حقوق ورودی تأثیری ندارد.
تعرفه ترجیهی: تعرفه ای است که برای کشورهای مبدأ خاصی ارفاق قائل شده و تعرفه کمتری را نسبت به دیگران لحاظ می کند.
-
تعرفه از نظر مآخذ محاسبه
تعرفه ارزشی: در این روش حقوق گمرکی تابعی از ارزش کالاست. به همین دلیل دانستن ارزش کالا ضرورت پیدا می کند. در روش ارزشی، نرخ تعرفه در ارزش کالا ضرب شده و حقوق گمرکی قابل وصول به دست می آید.
تعرفه مقداری یا ویژه: در این روش حقوق گمرکی قابل وصول تابعی از مقدار یا کمیت کالاست بدین ترتیب که میزان حقوق ورودی در کمیت کالا ( عدد، کیلو، لیتر، طول،…) ضرب شده و حقوق ورودی قابل وصول اخذ می شود. در این روش دانستن ارزش کالا هیچ ضرورتی ندارد.
تعرفه مرکب یا مختلط: در این روش از دو روش ارزشی و ویژه تواماً استفاده می شود.
مسئول و نهاد تعیین تعرفه در کشور
تعرفه گمرکی واردات کالا و صادرات کالا توسط هیئت دولت اعلام میگردد. تعرفه های مصوب در هیئت دولت ابتدا در کمیسیون ماده 1 آیین نامه اجرایی قانون مقررات صاردات و واردات، نهایی و تصویب می شوند.
کمیسیون ماده ۱
بر اساس این کمسیون، کمیته دائمی متشکل از نمایندگان نهاد ریاست جمهوری، وزارت بازرگانی، وزارت راه و ترابرای، وزارت نفت، وزارت امور خارجه، وزارت کار و امور اجتماعی، وزارتخانه های صنعتی و معدنی، وزارت کشاورزی، وزارت جهاد سازندگی، وزارت امور اقتصادی و دارایی، وزارت تعاون، سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، گمرک ایران، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون، تهیه پیش نویس لوایح قانونی، مصوبات هیئت دولت، شورای اقتصاد و کمیسیون اقتصاد هیئت دولت را در موارد زیر به عهده خواهد داشت :
- لایحه مقررات صادرات و ورادات، لوایح موردی برای انجام اصلاحات و تغییرات لازم در قانون مقررات صادرات و واردات.
- لایحه برای لغو انحصاراتی که مانع رشد تولید یا تجارت است.
- آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادارت و واردات ، اصلاحات و تغییرات موردی روی آیین نامه اجرایی قانون مذکور.
- اصلاحات و تغییرات مندرجات جدول تعرفه گمرکی ضمیمه مقررات صادرات و واردات.
- طرح تصویبنامه های هیات وزیران ، شورای اقتصاد و کمیسیون اقتصادی هیات وزیران در رابطه با مقررات صادرات و واردات.
- کمیته مذکور همچنین بررسی و اظهار نظر و اقدام روی پیشنهادهای مربوط به مقررات صادرات و واردات را نیز به عهده خواهد داشت.
*کمیته موضوع این ماده در وزارت بازرگانی و به ریاست معاون وزیر بازرگانی تشکیل می گردد. دبیرخانه کمیته مذکور در وزارت بازرگانی خواهد بود. نظر کمیته به مراجع ذیربط منعکس خواهد گردید.
* در مواردی که وزارتخانه های دیگری در ارتباط با موضوع باشند نماینده وزارتخانه ذیربط با حق رای به جلسه دعوت خواهد شد.
HS Code یا کد تعرفه بین المللی کالا
HS Code یک سیستم عملکرد استاندارد سازی کنترل شناسایی و طبقه بندی محصولات می باشد. که دولت هر کشور با توجه به سیاست های مالیاتی، قیمت گذاری ، بودجه بندی و اقتصاد طراحی می کند.این کد یک سامانه بین المللی است که توسط WTO به اجرا درآمده است . در این سامانه تمام کالا بر اساس یک کد ۸ یا ۱۰ رقمی در کشورها طبقه بندی شده که ۴ یا ۶ رقم اول بین کشورهای عضو مشترک است و ۲ یا ۴ رقم بعدی بر اساس فضای طبقه بندی کالای کشورها متفاوت می تواند باشد. از آنجایی که این کد تعرفه تا ۶ رقم اول از سمت چپ در بین کشورها مشترک است لذا می تواند در مکاتبات و مبادلات تجاری، استاندارد خوبی برای تشخیص کالا باشد.
نحوه محاسبه تعرفه واردات کالا به ایران
-
قانون امور گمرکی ماده ۱ بند د ـ حقوق ورودی
تعرفه یا حقوق گمرکی توسط هیئت وزیران تعیین می گردد که معادل چهار درصد (۴%) ارزش گمرکی کالا به اضافه سود بازرگانی همراه با وجوهی که به موجب قانون، گمرک مسئول وصول آن است، می باشد. و به واردات قطعی کالا تعلق می گیرد ولی شامل هزینه های انجام خدمات نمی شود.
* به موجب تبصره قانون بودجه سال ۱۴۰۰ نرخ حقوق گمرکی کالاهای اساسی ۱% و سایر کالاها ۲% تعیین شده است .
به عبارتی حقوق ورودی برابر است با :
حقوق ورودی = حقوق گمرکی + سود بازرگانی + مالیات بر ارزش افزوده (۶%) + عوارض شهرداری (۳%) + عوارض هلال احمر (۱%)
تعرفه های ترخیص و واردات ماشین آلات صنعتی و خط تولید از گمرک
افرادی که ماشین آلات صنعتی و خط تولید وارد می کنند باید برای ترخیص کردن کالاها با کدهای تعرفه این دسته از ماشین آلات آشنایی داشته باشند. هر یک از انواع ماشین آلات صنعتی دارای کدهای متنوعی می باشند که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و اگر با کدهای آنها آشنایی نداشته باشید زمان ترخیص کالا از گمرک با مشکل مواجه خواهید شد. شناسایی این کدها بسیار حرفه ای می باشد. زیرا برخی از تعرفه های ترجیحی و دیگر هزینه هایی که مربوط به واردات می باشد به آن کد بستگی دارد و بر اساس آن کد تعرفه اعلام شده هزینه های گمرکی آن کالا مشخص می شود. بنابراین اکر وارد کنندگان با کد تعرفه کالا آشنایی نداشته باشند متحمل خسارت زیادی می شوند. چرا که ممکن است آن کالا را به عنوان کالای قاچاق شناسایی کنند. شرکت ها در مورد تمامی این کد تعرفه ها اطلاعات دارند و می توانند در این زمینه به شما مشاوره حرفه ای ارائه دهند. هر نوع ماشین آلات صنعتی ویژگی های مختلفی دارد و برای واردات آنها باید کد تعرفه تخصصی که دارند را دریافت نمایید.
تعرفه گمرکی- تعرفه- تعرفه واردات- حقوق گمرکی- واردات- واردات ماشین آلات صنعتی و خانگی- واردات ماشین آلات صنعتی- واردات ماشین آلات خانگی- واردات از چین- واردات کالا- واردات دستگاه