از اصول بسته بندی مواد غذایی چه می دانید؟

بسته بندی مواد غذایی- انواع بسته بندی مواد غذایی- روش های بسته بندی مواد غذایی- مواد غذایی- تولید مواد غذایی- خط تولید مواد غذایی- کارخانه مواد غذایی- کارخانه تولید مواد غذایی

در این مقاله سعی داریم شما را با بسته بندی مواد غذایی و انواع آن آشنا سازیم. با ایران کارخانه همراه باشید. همچنین میتوانید آگهی های فروش کارخانه خود را در وبسایت ما به ثبت برسانید. جهت مشاوره با شماره تماس 09202909907 خانم ناسوتی تماس حاصل فرمایید.

بسته بندی مواد غذایی در قلب صنعت مدرن بازاریابی قرار دارد و تعداد کمی از مواد هستند که بدون بسته‌بندی مناسب به بازار عرضه شوند. این کار جهت مراقبت از مواد غذایی و محافظت از آن در برابر آسیب، آلودگی، فساد و جمله آفات صورت می‌گیرد. همچنین روش های بسته بندی مواد غذایی برای جلوگیری از دستکاری حین حمل و نقل، ذخیره سازی و خرده فروشی مواد غذایی انجام می‌شود. البته ناگفته نماند که بسته بندی مواد غذایی هزینه کالاهای به ظاهر اساسی را افزایش می‌دهد. بسته بندی مواد غذایی و ارتباط آن با مصرف کننده رنگ‌ها و سبک بسته بندی نقش زیادی در تصمیم خرید مصرف کننده دارد. می‌توان از این روش برای انتقال پیام و جذب مخاطبان بیشتر و به شکل خاصی استفاده کرد. این پیام‌ها می‌تواند باعث موفقیت کسب‌وکار شما و یا شکست آن شود. البته اگر به شکل حرفه‌ای استفاده کنید، قطعا در موفقیت تجارت‌تان نقش دارد. همچنین می‌توانید پیام‌ها را در طراحی بسته‌بندی خود نیز قرار دهید. این یک روش عالی برای ارتباط مصرف کننده با محصول شماست. از سوی دیگر مغز به روش‌های مختلف نسبت به رنگ‌ها واکنش نشان می‌دهد. بنابراین رنگ و جنس بسته بندی را باید با دقت زیادی انتخاب کنید. طرح‌های بسته بندی باعث می‌شود محصولات شما برای مصرف کنندگان بیشتر قابل توجه باشد و به بازاریابی بیشتر محصول شما کمک زیادی کند. بسته ‎بندی علمی است که باعث می‌شود مواد برای مصرف کننده جذاب‌تر به نظر برسند. در عین‌حال مواد غذایی را تمیز و تازه نگه می‌دارد و مصرف آن را برای تهیه غذا آسان می‌کند.

انواع روش های بسته بندی مواد غذایی

1- منجمد کردن موادغذایی

یکی دیگر از انواع روش های بسته بندی مواد غذایی انجماد است. .محصولات غذایی منجمد یکی از بزرگ ترین بخش های صنایع غذایی است که ارزش آن در سراسر جهان رو به افزایش است هنگام منجمد کردن موادغذایی باید از تمیز بودن آن‌ها کاملا مطمئن بود. برخی از مواد برای منجمد شدن مناسب نیستند؛ مانند گوجه‌فرنگی. مگر اینکه این نوع از موادغذایی پخته و پوره شود تا به نقطه انجماد برسد. بازار محصولات غذایی منجمد به طور گسترده شامل سبزیجات و میوه جات، سیب زمینی، غذاهای آماده، گوشت، ماهی (غذاهای دریایی) و سوپ است که بیش از ۳۵ درصد از این بازار در بخش غذاهای آماده منجمد است. سرعت حذف گرما از غذا در حین انجماد بستگی به این دارد که گرما با چه سرعتی می تواند در داخل غذا حرکت کند و چقدر می تواند از سطح غذا به جو اطراف آزاد شود. فریزرهای صنعتی حرارت را تا حد امکان از سطح مواد غذایی خارج می کنند. انواع مختلفی از فریزرهای صنعتی وجود دارد که از جمله آن ها می توان به فریزرهای تونلی وزشی، فریزرهای تسمه ای، فریزرهای بستر سیال، فریزرهای سطح تماس و فریزرهای کرایوژنیک (تماس مستقیم) اشاره کرد.

انواع سیستم انجماد محصولات غذایی

• مکانیکی

که از یک مبرد در گردش برای کاهش دمای هوا یا مایعی که از روی غذا عبور می کند استفاده می کند.

• سیستم کرایوژنیک یا برودتی

که از کاربرد مستقیم نیتروژن مایع یا دی اکسید کربن روی غذا استفاده می کند.

بهترین روش انجماد محصولات غذایی کدام است؟

در صنعت همواره میان مزیت های نسبی سیستم های انجماد مکانیکی و برودتی، اختلاف نظر و بحث وجود داشته است. از بسیاری جهات، این بحث به نفع همه افراد بوده و منجر به پیشرفت ها و در همه سیستم های انجماد محصولات غذایی شده است. تولیدکننده محصولات غذایی هنگام تصمیم گیری در مورد سیستم انجمادی که به کار می گیرد، لازم است موارد زیر را در نظر بگیرد:

• هزینه سرمایه
• هزینه عملیاتی
• توان عملیاتی
• کیفیت محصول

هیچ نوع فریزی وجود ندارد که برای همه کاربردهای انجماد محصولات غذایی بهترین باشد. انتخاب و طراحی فریزر صنعتی به نیازهای عملیاتی و هم چنین شرایط محصول بستگی دارد. پارامترهای زیادی از جمله: نوع محصول، اندازه، دمای اولیه و شرایط محصول(هر گونه فرآیند قبلی مانند پخت و پز یا مرینیت کردن)، ظاهر، ظرفیت خط تولید (کیلوگرم در ساعت)، زمان های بحرانی عملیاتی و محدودیت های فضای کارخانه بر انتخاب سیستم تأثیر می گذارند.

معرفی فریزرهای انجماد محصولات غذایی

• فریزر های تونلی وزشی

رایج ترین روش انجماد محصولات غذایی استفاده از فریزر های وزشی است. در بسیاری از عملیات های کوچک، محصولات به صورت دسته ای روی سینی هایی منجمد می‌شوند که به صورت دستی در یک سیستم انجماد بارگذاری می شوند. این فریزرها نیاز به جابجایی دوگانه دارند و دستیابی به شرایط انجماد محصولات به طور یکنواخت دشوار است. در این فریزر ها، هوای از پیش خنک شده با دمای تقریباً ۴۰- درجه سانتی گراد روی محصولات غذایی دمیده می شود. جریان هوا توسط فن هایی (پنکه) در اطراف محصول در گردش است و جهت حرکت آن بر خلاف حرکت محصول می باشد. از آن جایی که در این فریزر ها هوای سرد مستقیما با محصولات غذایی در تماس است، سرعت انجماد نیز بیش تر می شود. غذاهای بسته بندی شده مانند میوه ها، سبزیجات، محصولات نانوایی، مرغ، گوشت و غذاهای آماده معمولاً در تونل های وزشی منجمد می شوند.

• فریزر های تسمه ای

یکی از پیشرفت های اخیر، افزایش علاقه به فریزرهای تسمه تماسی است. فریزرهای تسمه ای فعلی معمولاً از یک فیلم پلاستیکی یک بار مصرف استفاده می کنند که به عنوان تسمه نقاله ای عمل می کند که از طریق تونل انجماد به روی صفحات مبرد عبور می کند. این صفحات به سرعت و به طور موثر سطح تماس محصول را منجمد می کنند، در حالی که محیط تونل برای کاهش دمای کل محصول خنک می شود. این فریزرها با استفاده از سیستم های تبرید برودتی یا مکانیکی عمدتاً برای پردازش محصولات ظریف، چسبنده و سخت طراحی شده اند. حتی مایعات را می توان به راحتی توسط این فریزر ها منجمد کرد. در فریزر تسمه ای همانند فریزر های وزشی، به منظور انجماد محصولات غذایی هوای از پیش خنک شده با دمای تقریباً ۴۰- درجه سانتی گراد روی محصولات غذایی دمیده می شود. علاوه بر انجماد سریع و کارآمد، استفاده از فریزر های تسمه ای، محصولاتی عاری از علائم و چروک های تسمه ارائه می دهد. از آن جایی که تسمه یک فیلم یک بار مصرف است، فریزر را می توان به سرعت و به طور موثر در پایان تولید تمیز کرد. هم چنین انواع مختلف محصولات غذایی را می توان بدون نیاز به مراحل تمیز کردن برای انجماد پردازش کرد.

• انجماد غوطه وری محصولات غذایی

فریزرهای غوطه وری از مخازن نمک غیر سمی، محلول قند یا الکل در آب یا کرایوژن (نیتروژن مایع) استفاده می کنند. محصول در حالی که درون مخزن منتقل می شود، چه بسته بندی شده و چه بدون بسته بندی، در یکی از این محلول ها غوطه ور می شود. هم چنین می توان خنک کننده را روی محصول اسپری کرد. برخی از فریزرها به ویژه سیستم های برودتی، از هر دو روش استفاده می کنند. ماده مورد استفاده برای انجماد محصولات غذایی در این سیستم ها، باید غیر سمی و فاقد هر گونه اثر نامطلوب بر ماده غذایی باشد. مزیت این فریزر ها این است که دیگر مشکلاتی از قبیل چسبیدن محصول به سطح فریزر وجود ندارد.

• فریزر های کرایوژنیک

انجماد برودتی برای انجماد محصولات غذایی با سرعت بسیار سریع استفاده می شود. غذا از طریق اسپری نیتروژن مایع یا به طور مستقیم در نیتروژن مایع غوطه ور می شود. نیتروژن مایع در اطراف غذا در دمای -۱۹۶ درجه سانتی گراد می جوشد و مقدار زیادی گرما را استخراج می کند.

• انجماد سریع (IQF)

این فریزر ها می توانند تکه های مختلف غذا را به طور جداگانه منجمد کنند. بدین معنا که دیگر محصولات غذایی پس از انجماد به شکل کلوخه ای بهم نمی چسبند و کلیه قطعه های غذای جدا از هم منجمد شده اند. این دستگاه با به کار گیری تکنیک سیال سازی، هر قطعه غذا را به طور جداگانه منجمد می نماید. یعنی ماده غذایی در هوای دارای سرعت و شدت زیاد معلق می شود که در نتیجه آن، انجماد محصولات غذایی در ۱۰ تا ۱۲ دقیقه انجام می شود. در غیر این صورت فرآیند انجماد حداقل ۳ تا ۴ ساعت طول می کشد. در نتیجه، بیشتر خواص اصلی مواد غذایی حفظ می شود.

2- کنسرو کردن مواد غذایی به صورت صنعتی

در اوایل از سرب برای پوشاندن قوطی‌ها و مهر و موم کردن درب قوطی‌ها استفاده می‌شد. اما متاسفانه این کار مرگ ومیر ناشی از مسمومیت غذایی را به دنبال داشت. مدتی بعد هم با بهبود فناوری، غذاهای کنسرو شده ایمن وارد بازار شدند. حالا مواد قبل از قرار گرفتن در قوطی پخته می‌شوند تا آلودگی آن‌ها از بین برود. از جمله این موادغذایی می‎توان به گوشت سبزیجات و میوه‌ها اشاره کرد.کنسرو کردن فرآیند اعمال گرما به مواد غذایی است که به صورت کاملا نفوذناپذیر و محکم در یک شیشه یا قوطی بسته بندی شده اند. این امر موجب می شود تا هر میکروارگانیسمی که ممکن است بتواند باعث فساد غذا شود را از بین ببرد.فرآیند نگهداری مواد غذایی به روش کنسرو، در سال 1809 میلادی توسط یک شیرینی پز فرانسوی آغاز شد. این شیرینی پز، Nicolas Appert ، موفق شد گوشت ها را در بطری های شیشه ای که برای مدت زمان های مختلف در آب جوش قرار گرفته بودند، نگهداری کند. به افتخار مخترع این روش، کنسرو کردن به عنوان اپرتیزاسیون نیز شناخته می شود.این فرآیند بدین معنا است که می توان غذا را با انجام پردازش های مشخصی برای مدت زمان طولانی تری نگهداری نمود. این پردازش ها عبارتند از حرارت دادن به ماده غذایی و نگهداری آن در شرایط بی هوازی. در کنسرو کردن غذا درون ظروف قرار داده می شود، حرارت داده می شود و سپس معمولاً در تحت خلاء بسته بندی می شود.

تولید کنسرو مواد غذایی

برخلاف پاستوریزه کردن، در تولید کنسرو مواد غذایی، معمولاً از حرارت بالاتری استفاده می شود. این حرارت توسط بخار تحت فشار ایجاد می شود تا میکروارگانیسم های تشکیل دهنده آندوسپور را از بین ببرد. استفاده از بخار تحت فشار (مثلاً دیگ های زودپز) مؤثرترین روش می باشد. زیرا قادر به از بین بردن تمام سلول ها و هاگ های رویشی می باشد.عملیات حرارتی برای کنسرو کردن معمولاً از دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد فراتر می رود. مواد غذایی در فرآیند کنسرو سازی به اندازه کافی گرم می شوند تا مقاوم ترین پاتوژن ها (ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری) و عوامل ایجاد کننده فساد را غیرفعال کند. حرارت دهی تا چنین دماهای بالایی با تزریق بخار حاصل می شود و به دنبال آن محصول سریعا خنک می شود.

عوامل مؤثر بر مدت زمانی که غذا باید حرارت ببیند

• نوع و تعداد میکروارگانیسم های موجود
• اسیدیته غذاها
• وجود مواد نگهدارنده (نمک، شکر)

3- فناوری نانو برای بسته بندی

فناوری نانو یک نوآوری جدید در انواع بسته بندی تجاری مواد غذایی است. در این روش با استفاده از فناوری نانو، به منظور نازک‌تر کردن بسته بندی ها و زیست محیطی کردن آن‌ها استفاده می شود. این نوع بسته‌بندی، گازهای غذایی را کم کرده و سرعت فاسد شدن مواد را کاهش می‌دهد.استفاده از اين بسته بندي ها سبب جلوگيري از خشک شدن محتويات آن ها و حفاظت در برابر رطوبت و اکسيژن و ساير مواد خطرناک مي شود؛ همچنين مي توان به منظور حفظ مواد غذايي از فساد از نانومواد استفاده کرد. با علم به قابليت هاي نانوتکنولوژي، اميد است بتوان سيستم هاي بسته بندي فعلي مواد غذايي را تغيير داد و محصولاتي مطابق با فرهنگ تغذيه مناسب، به بازار عرضه کرد.کاربرد فنّاوري نانو در بسته بندي مواد غذايي همان طور که گفته شد؛ فنّاوري نانو بيشترين کاربرد را در بسته بندي مواد غذايي دارد، زيرا آن ها به صورت مستقيم به مواد غذايي اضافه نمی شوند و ساختار طبيعي ماده غذايي حفظ مي شود. استفاده از فنّی آوري نانو در بسته بندي مواد غذايي سبب محافظت از مواد غذايي در مقابل عوامل بيماري زا و گازهاي مضر خواهد بود. از نانوحسگرها در تشخيص آلودگي و ارزيابي مواد بسته بندي شده و هم چنين محافظت مواد غذايي در مقابل اشعه ماوراي بنفش استفاده ميشود. غذا، افزايش ايمني و خصوصيات ممانعت کنندگي در برابر نفوذ گاز و رطوبت، افزايش طول عمر مفيد و جلوگيري از فساد مواد غذايي ميشود .

مزیت بسته بندی مواد غذایی

• امکان زدن برچسپ: در این روش صنعت‌گران می‌توانند اطلاعاتی مانند مقدار محتویات، مواد تشکیل‌دهنده، محتوای تغذیه‌ای، دستور العمل‌های پخت‌وپز (درصورت لزوم) و ماندگاری را بر روی بسته بندی برچسپ گذاری کنند.
• افزایش ماندگاری: موادغذایی بسته بندی شده باید از زمان حمل و نقل در مراکز پردازش به فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها و حتی تا رسیدن این مواد به دست مصرف‌کننده سالم بمانند.
• بالا بردن ایمنی در بسته‌بندی: قبل از انتخاب و استفاده از یک نوع بسته بندی خاص، محققان باید مطمئن شوند که استفاده از آن برای غذای مورد نظر بی‌خطر است و به سلامت مصرف‌کننده آسیبی وارد نمی‌کند.
• حمل‌ونقل آسان
• محافظت و یکپارچگی محصول
• برندسازی برای صنایع موادغذایی
• منظور از بسته بندی اولیه و ثانویه چیست؟
• بسته‌بندی اولیه ضروری‌ترین شکل بسته بندی مواد غذایی است. این نوع بسته بندی در تماس مستقیم با محصول غذایی قرار دارد و آن را از باکتری‌ها یا ذرات خارجی محافظت می‌کند.
• بسته‌بندی ثانویه برای برندسازی و به‌عنوان یک اقدام اضافی برای محافظت از محصول غذایی استفاده می‌شود.

اهمیت استفاده از بسته بندی مواد غذایی

برای محافظت از مواد غذایی و اطمینان از اینکه مشتریان می‌توانند محصول را شناسایی کنند، از بسته بندی استفاده می کنیم. بدون این کار نمی‌توانید محصولات غذایی خود را از سایر رقبای بازار متمایز کنید. همچنین تضمینی برای فاسد و منقضی بودن مواد غذایی شما وجود ندارد. پس از حذف بسته بندی مواد غذایی، ماندگاری و بهداشت یک محصول به شدت کاهش می‌یابد.

انواع بسته بندی مواد غذایی

انواع مختلف بسته بندی به اندازه و ماهیت محصول غذایی بستگی دارد. وقتی صحبت از بسته ‎بندی مواد غذایی می‌شود، امکانات متنوع است. امروزه از هر نوع بسته ‎بندی که تصور کنید، برای غذاها استفاده می‌شود.

1- بسته‌بندی آسپتیک موادغذایی

این نوع از بسته بندی برای غذاهای استریل، مناسب است. اقلامی مانند تخم‌مرغ مایع، شیر، نوشیدنی‌های تهیه شده از شیر و سایر موادغذایی فرآوری شده، به نگهداری طولانی مدت نیاز دارند. بسته‌های آسپتیک با ترکیبی از کاغذ، پلی‌اتلین و آلومینیوم ساخته می‌شوند و حاوی یک لایه داخلی محکم از پلی‌اتیلین هستند.

2- بسته ‎بندی کاغذی

بسته‌بندی با کاغذ به دلیل هزینه کم و قابلیت چاپ عالی، انعطاف پذیری بالا و قابلیت بازیافت آن طرفداران بسیاری دارد. اما یکی از ایرادهای بسته بندی کاغذی، حساسیت بالای آن به رطوبت است.

3- شیشه‌ ای

یکی دیگر از قدیمی‌ترین انواع بسته بندی مواد غذایی استفاده از شیشه است. شیشه هیچ واکنشی با مواد غذایی درون خود انجام نمی‌دهد و طعم محصول را کاملا حفظ می‌کند. همچنین بسته ‎بندی با شیشه مزیت نداشتن بو و کاملا بهداشتی بودن را نیز دارد. از سوی دیگر به دلیل شفاف بودن شیشه، به مصرف‌کننده اجازه روئیت مواد غذایی را می‌دهد. اما شیشه دارای معایبی مانند وزن زیاد، حساس به حرارت و شکستن است.

4- بسته ‎بندی با سینی‌

نوعی از سینی که دارای سطحی صاف با لبه‌های برجسته است، به منظور نگه‌داشتن محصول کاربرد دارد. سینی‌ها از مواد مختلفی مانند مقوا ساخته شده‌اند. گوشت‌ها، دانه‌های گیاهی و نوشیدنی‌ها را درون آن می‌گذارند تا به راحتی حمل شوند.

5- کیسه

کیسه‌ها، یکی از رایج‌ترین انواع بسته بندی مواد غذایی هستند. معروف‌ترین میان وعده‌ها را در درون این کیسه‌ها قرار می‌دهند و از قسمت پایین و بالا، پرس می‌کنند. این کار باعث می‌شود تا مواد غذایی از محیط، هوا و آلودگی در امان بماند. برای مثال می‌توان به میان وعده‌هایی مانند چیپس، چوب‌شور و میوه‌های خشک، آجیل و .... اشاره کرد.

6- جعبه

آسان‌ترین شیوه حمل‌و‌نقل یک محصول، استفاده از جعبه است. این جعبه‌ها از فلز، تخته، فیبر و چوب ساخته می‌شوند. پیتزاهای یخ‌زده، غلات، کراکر، میان وعده‌ها و ... از جمله مواردی هستند که در جعبه بسته بندی می‌شوند.

7- قوطی‌های موادغذایی

یک روش عالی برای نگهداری و حمل‌ونقل راحت مواد غذایی، استفاده از قوطی‌هاست. بیشتر قوطی‌ها از فولاد یا سایر فلزات نازک ساخته می‌شوند. این نوع بسته بندی برای غذا، مربا، کمپوت، نوشابه ها و ... به کار می‌روند. از امتیازات این قوطی‌ها می‌توان به نفوذ ناپذیری، مقاومت بالا در برابر محیط و دما اشاره کرد. اما امروزه قوطی‌ها بیشتر از شیشه، برای کنسرو کردن مواد غذایی استفاده می‌شود.

8- کارتن

از کارتن بیشتر برای بسته بندی مواد غذایی خشک استفاده می‌کنند. این متریال نسبتا از کاغذ ضخیم‌تر و سنگین‌تر است و به همین دلیل در مراقبت از موادغذایی بهتر عمل می‌کند. کارتن بیشتر به‌عنوان بسته بندی ثانویه که در تماس مستقیم با محصول نیست، استفاده می‌شود. شناخته‌شده‌ترین نوع کارتن، کارتن تخم مرغ است که به شکل تخم مرغ در آورده می‌شود تا در زمانی که محصول غذایی متحرک است، از آن محافظت کند. همچنین کارتن‌های آسپتیک نیز در این دسته قرار می‌گیرند. برای مثال می‌توان به کارتن شیر، آبمیوه و سوپ اشاره کرد تا از فاسد شدن آن‌ها جلوگیری شود.

9- پلیمرهای بسته‌بندی

مقاومت مکانیکی بالا، وزن پایین، شکل پذیری راحت، تولید آسان و به صرفه بودن باعث مورد توجه قرار گرفتن بسته بندی پلیمری شده است.

جهت مشاوره با شماره تماس 09202909907 خانم ناسوتی تماس حاصل فرمایید.

بسته بندی مواد غذایی- انواع بسته بندی مواد غذایی- روش های بسته بندی مواد غذایی- مواد غذایی- تولید مواد غذایی- خط تولید مواد غذایی- کارخانه مواد غذایی- کارخانه تولید مواد غذایی