اصول و دستورالعمل های گواهینامه GMP

از زمانهای دور بحث غذا و بهداشت مورد توجه بشر بوده و ارتباط میان این دو برای هیچ کس قابل انکار نبوده و رفتارهای بهداشتی بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ و روابط اجتماعی ما را در طول قرنهای گذشته تشکیل می داده است . در ادامه با ایران فکتوری همراه باشید. جهت مشاوره و دریافت گواهینامه GMP با شماره تماس 09202909907 خانم ناسوتی تماس حاصل فرمایید.

GMP به طور کلی :

اصول GMP ساخته و پرداخته دهه‌های اخیر نمی باشند بلکه ریشه در تاریخ و فرهنگ تمدنها و ادیان مختلف دارند و تنها در دهه‌های اخیر توجه بیشتری به آنها شده است. برای تولید یک محصول سالم و مناسب برای استفاده ، نیاز به ایجاد شرایط و زیرساخت هایی وجود دارد که درصنایع غذا و دارو و نجهیزات پزشکی این شرایط به طور خلاصه GMP و GHP خوانده میشود. عملیات تولید خوب یا GMP (Good Manufacturing Practice(بخشی از سامانه تضمین کیفیت است که اطمینان می دهد محصول به صورت یکنواخت و مناسب براساس استانداردهای کیفی تولید و مورد کنترل قرار گرفته است. بخشی از سامانه ی تضمین کیفیت است که اطمینان می دهد محصول به صورت یکنواخت و دائم مطابق با استاندارد های کیفیت مربوطه تولید شده و تحت کنترل قرار گرفته است.

GMP به چه معناست؟

GMP با تمركز بر ساختارهاي محيطي و نيز لوازم و تجهيزات مورد استفاده در فرآوري غذا، دارو، مواد افزودني، راهكارهاي عملي مناسبي را در ارتباط ويژه با نوع فرآوري و به منظور رسيدن به يك زير ساخت مناسب ارايه مي دهد. اصول GMP مي تواند به عنوان ابزار پايش در ارزيابي سطح بهداشتي زير ساخت هاي مرتبط با فرآوري محصول در سازمان هاي فعال در حیطه های مواد غذايي، دارويي و مواد افزودني به كار گرفته شود.

تاریخچه GMP

این اصول ابتدا بوسیله سازمان غذا و دارو آمریکا FDAبیان شد. در سال 1967 به توصیه بیستمین مجمع جهانی بهداشت اولین پیش نویس تولید خوب GMP توسط گروهی از کارشناسان سازمان جهانی بهداشت ندوین گردید .متعاقبا این پیش نویس به بیست و یکمین مجمع جهانی بهداشت تحت عنوان " پیش نویس الزامات عملیات تولیدی خوب در ساخت و کنترل کیفیت محصولات غذایی و دارویی " ارائه و پذیرفته شد . در سال 1968 متن بازنگری شده GMP توسط " کمیته کارشناسی اختصاصات محصولات دارویی سازمان جهانی بهداشت " مورد بحث قرار گرفت و نهایتا با اندکی ویرایش در سال 1971 در فارماکوپه بین المللی ( IP ) بصورت ضمیمه منتشر گردید. اصول GMP در جهان هم اکنون بوسیله سازمان جهانی استاندارد ISO و WHO وFAO درقالب استانداردهایی مانند Codex Alimentarious و EC 93/43 وCodex97/13 بیان می شود. لازم به ذکر است مبانی ذکر شده در این استاندارد ها عمومی بوده و بسته به نوع محصول و حساسیت آن از اصول و راهنمایی های مربوطه با توجه به نظر متخصصان باید استفاده نمود. برای "GMP" تعاریف مختلفی ارائه شده اما دو تعریف GMP از همه پرکاربردتر میباشد. یکی از تعاریف GMP توسط FDA در سال 2001 ارائه شده به شرح ذیل می باشد:GMP عبارت است از کلیه ی عملیات و فرایندهای مورد نیاز برای تولید مواد غذایی و دارویی ایمن و به عبارت بهتر، GMP عبارتست از کلیه ی فرایندها و اقدامات مورد نیاز برای عملیات تولیدی مورد نظر ، که متخصصین تایید نمایند . عملیات مزبور بر اساس یافته های دانش روز انجام می گیرد.

تعریف کمیسیون اروپایی EC 2003 " " از GMP

GMP بیان کننده اصول کلی برای تامین زیرساختها و شرایطی است که به ایجاد یک محصول سالم و مناسب می پردازد این اصول شامل :

• انتخاب محل مناسب برای تولید
• طراحی و ایجاد ساختمانهای مناسب برای تولید محصولی سالم و بهداشتی
• طراحی مناسب فرآیندهای تولید
• انتخاب ماشین آلات مناسب و بهداشتی برای تولید
• طراحی و اجرای تاسیسات مناسب برای تولید
• تعیین و تامین تجهیزات پشتیبانی مناسب

گواهینامه‌ GMP

گواهینامه‌ GMP، گواهینامه‌ای است که نشان می‌دهد محصولات تولید شده توسط سازمان موردنظر، از کیفیت لازم برخوردار است. درواقع گواهینامه‌ GMP به ارزیابیِ شیوه‌های تولید خوب می‌پردازد. گواهینامه GMP شامل دستورالعمل‌هاییست که تولیدکنندگان را ملزم می‌سازد تا محصولاتی نظیر مواد غذایی، محصولات دارویی و بهداشتی، مواد آرایشی و ... را در شرایط مناسب و با کیفیت بالا تولید کنند.

گواهینامه‌ GMP آسیب‌ها و خطرات احتمالی در صنایعی که محصولات مهم و حساسی نظیر محصولات دارویی، بهداشتی، پزشکی و غذایی تولید می‌کنند، را به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌دهد. این گواهینامه الزاماتی را برای مدیران و صاحبان کسب‌وکارها ایجاد می‌کند که طی آن از ابتدای فرآیند تولید تا انتهای آن، مسائلی همچون بهداشت کارکنان، استفاده از تجهیزات خوب و باکیفیت، بسته‌بندی درست و مناسب و ... رعایت شود. به عنوان مثال فرآیندهای تولید با دقت باید تعریف شوند، هر تغییری در این فرآیند باید گزارش شود و مورد ارزیابی قرار بگیرد و پس از توزیع محصولات نیز، در صورتی که شکایتی گزارش شود، لازم است پیگیری شود تا عیب‌ها و نواقص محصولات مشخص و برطرف گردد و از عدم تکرار این نواقص اطمینان حاصل شود.

درواقع گواهینامه‌ GMP به زیرساخت، ساختار محیط و تجهیزات مورد استفاده در تولید یک محصول تا رسیدن به دست مشتری نهایی، توجه دارد. لازم به ذکر است اخذ گواهینامه‌ ایزو 9001 به اخذ گواهینامه‌ GMP نیز کمک می‌کند؛ چراکه ایزو 9001 یا همان سیستم مدیریت کیفیت، الزاماتی شبیه به الزامات GMP دارد که در صورت دریافت گواهینامه‌ی آن، در وقت و هزینه‌ی کسب گواهینامه‌ GMP نیز صرفه‌جویی می‌شود. با توجه به نکات گفته شده در بالا، می‌توان گفت کسب گواهینامه‌ی GMP در صنایع مختلف به‌ویژه صنایعی که به‌طور مستقیم با سلامتی انسان‌ها سروکار دارند (مانند صنایع غذایی، دارویی، پزشکی، آرایشی-بهداشتی و ..)، می‌تواند مفید و موثر باشد. این گواهینامه به صاحبان این صنایع کمک می‌کند تا محصولاتی با کیفیت خوب تولید کنند و در اختیار مشتریان قرار دهند.

بدین ترتیب ضمن بهبود کیفیت محصولات تولیدی صنعت خود، رضایت و اعتماد مشتریان را افزایش داده و درنهایت اعتبار خود را نیز ارتقا دهند. بنابراین گواهینامه‌ GMP اصول و الزاماتی را عنوان می‌سازد که در مراحل مختلف تولید لازم الاجرا هستند و طی آن مدیران صنایع و تولیدکنندگان می‌توانند محصولات خود را به کیفیت قابل قبولی برسانند و بدین ترتیب هرچه بیشتر به افزایش فروش و کسب سود برسند.

جنبه های سیستم GMP

این سیستم تمامی جنبه های تولید را از مواد اولیه، محل و تجهیزات، آموزش و بهداشت شخصی کارکنان را پوشش می دهد.دز این سیستم روشهای دقیق و کتبی برای هر فرایند ضروری است که می تواند بر کیفیت محصول نهایی تاثیر بگذارد.

اهمیت GMP در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته

شیوه های تولید خوب، همراه با شیوه های خوب کشاورزی، روش های آزمایشگاهی خوب و شیوه های بالینی خوب، تحت نظارت سازمان های نظارتی در انگلستان، ایالات متحده، کانادا، اروپا، چین و دیگر کشورها هستند. بسیاری از کشورها قانون گذاری کرده اند که تولید کنندگان مواد غذایی، دارویی و دستگاه های پزشکی روش های GMP را دنبال کنند و دستورالعمل های GMP خودشان را مطابق با قوانین خود می سازند.

تولید خوب محصول با هدف محافظت از سلامت مصرف کنندگان و بیماران و همچنین تولید غذاهای با کیفیت بالا، داروها، وسایل پزشکی یا داروهای فعال دارویی توصیه می شود. در ایالات متحده ممکن است یک ماده غذایی یا دارویی “تقلبی” محسوب شود، در صورتی که تمام آزمونهای لازم را گذرانده اما در ساخت و ساز یا دستورالعمل تولید خوب، مطابقت ندارد. بنابراین، مطابقت با GMP بسیار مهم و قابل توجه است.

اصول اساسی دستورالعمل های GMP

• امکانات تولید باید شرایط یک منطقه تولیدی تمیز و بهداشتی را حفظ کند.

• فرایندهای تولید به وضوح تعریف و کنترل می شوند

• فرایندهای تولید کنترل می شوند و هر تغییری در فرایند ارزیابی می شود.

• دستورالعمل ها و رویه ها به زبان روشن و بدون ابهام (شیوه های مستند سازی مناسب) نوشته شده است.

• اپراتورها آموزش داده میشوند که دستورالعمل ها را اجرا کنند.

• اسناد و مدارک بوسیله دستگاه یا دستی در حین ساخت تولید می شوند که نشان می دهد که تمام مراحل مورد نیاز توسط روش ها و دستورالعمل های تعریف شده در واقع انجام شده است و مقدار و کیفیت مواد غذایی یا دارو بررسی و مستند می شود.

• توزیع مواد غذایی یا داروها هر گونه خطر برای کیفیت آنها را به حداقل می رساند.

• یک سیستم برای فراخوانی هر دسته از فروش یا عرضه وجود دارد.

• شکایات مربوط به محصولات و بازاریابی مورد بررسی قرار می گیرند، علل نقص های کیفی مورد بررسی قرار می گیرند و اقدامات مناسب در رابطه با محصولات معیوب و جلوگیری از رخداد مجدد صورت می گیرد.

• ارزیابی و کنترل صحت شرایط و کار دستگاه ها

• بهداشت و نظافت

• بازخوانی و جمع آوری محصول

• بازرسی داخلی (خود بازرسی)

• کنترل پایداری محصول

• آموزش مداوم پرسنل

دستورالعمل های GMP

GMP شامل مجموعه الزامات و دستورالعمل‌هایی است که روش‌ها، تجهیزات مورد نیاز، امکانات و کنترل‌های الزامی برای تولید محصولات با کیفیت در زمینه‌های زیر را شرح می‌دهد:

• محصولات دارویی برای انسان‌ها و مصارف دامپزشکی

• فراورده‌های بیولوژیک

• محصولاتی که از منابع طبیعی مثل انسان، حیوان یا میکروارگانیسم‌ها تهیه می‌شوند.

• تجهیزات پزشکی

• مواد غذایی فراوری شده

هدف از تدوین این ضوابط هدایت تولیدکنندگان برای استقرار حداقل شرایط خوب تولید، استمرار آن و تولید محصول باکیفیت است و این‌ که این اطمینان به‌وجود آید که محصولات تولید شده منطبق با استانداردهای مناسب با کاربردشان، تولید و کنترل می‌شوند و نیازهای مصرف‌کنندگان را از نظر کیفیت، ایمنی و کارایی برآورده می‌سازند. داشتن گواهینامه شرایط خوب ساخت (GMP Certificate) نشان‌دهنده‌ی رعایت مفاد مندرج در آن توسط دارنده این گواهینامه است و به طبع آن اطمینان خاطر را به مصرف‌کننده در مورد کیفیت ایجاد می کند.

نیازمندیهای اساسی GMP

1- آماده‌سازی امکانات و شرایط لازم جهت اجرای اصول GMP شامل :

• ساختمان و فضای کاری مناسب

• کارکنان آموزش‌دیده صلاحیت‌دار

• تجهیزات و خدمات‌دهی مناسب

• مواد خام و بسته‌بندی مناسب

• رویه‌ها و دستورالعمل‌های مورد تایید

• نگهداری مناسب محصول و حمل و نقل صحیح

2- کلیه فرآیندهای تولید بایستی به درستی بازبینی و تعریف شوند .

3- مراحل بحرانی فرآیندهای تولیدی و تغییرات مهم فرآوری بایستی صحه‌گذاری شوند .

4- روشهای اجرایی و دستورالعمل‌ها باید مطابق با شرایط واقعی و عملی کار تهیه و تصویب شوند .

5-آموزش‌های لازم جهت اجرای رویه‌ها و دستورالعمل‌ها داده شود .

6- نتایج حاصل از اجرای رویه‌ها و دستورالعمل‌ها باید ثبت و نگهداری شود ( سوابق )

7- رویه‌ای جهت ردیابی و شناسایی محصول در تمامی مراحل تهیه و اجرا شود .

8- رویه‌ای جهت پاسخگویی به شکایات و همچنین رفع نواقص احتمالی ( بالقوه و بالفعل ) تهیه و اجرا شود .

بر اساس نیازمندی های GMP اعلام شده فوق الذکر، در ادامه مقاله به بررسی این نیازها می پردازیم.

1- رویه‌ فراخوان اضطرار پرسنل صنایع

الف) پرسنل کلیدی، شامل مسئول فنی، مدیر تولید، مدیر آزمایشگاههای کنترل که حضور آنها جهت ساخت و توزیع الزامی است .

ب) پرسنل فنی و متخصص ناظر ( شامل سرپرستان بخشها(

ج) پرسنل فنی و مجری (شامل تکنسین ها و کارگران آموزش دیده(

د) پرسنل مجری غیر متخصص (کارگران انبار ، تولید و بسته بندی(

ه) پرسنل خدماتی و اداری

ی( محصول از بازار وجود داشته باشد .

نقش و مسئولیت های مدیریت

مدیریت باید از اصول GMP آگاهی داشته و نسبت به اجرای آن متعهد باشد که در این خصوص مطلع سازی همه پرسنل از این تعهد ،آموزش پرسنل در خصوص GMP ، تهیه ابزار و تجهیزات مورد نیاز جهت پیاده‌سازی GMP ، تسهیل ارتباط میان مدیریت و پرسنل و تصمیم‌سازی بر اساس هدف‌های برنامه ، تهیه شرح وظایف ،تهیه برنامه ممیزی داخلی ، مستند سازی کامل اقدام‌های پیشگیرانه و اصلاحی و تهیه نمودار ساختار سازمانی از ضروریات می باشند . کارخانه باید تعهد خود را به ایمنی و بهداشت موادغذایی در بالاترین سطوح مدیریتی نشان دهد . این تعهد در خط مشی ایمنی و بهداشت موادغذایی که در معرض دید همه پرسنل کارخانه قرار می گیرد نمایان است .

* تمامی اعضاء هیئت مدیره باید ا ز اصول GMP آگاهی داشته باشند .

ارتباط با سطوح تولید / برگزاری جلسات روزانه / هفتگی : جهت کسب اطلاعات دقیق تولید و به روز کردن سطح آگاهی، مدیریت باید جلسات منظم روزانه یا هفتگی با مدیران میانی داشته باشد تا مسائل زیر مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد .

– مشکلات خط تولید ؛

– تعداد و نوع شکایات رسیده

– مواد خام مرجوعی ؛

– کالاهای مرجوعی ؛

– برنامه‌های توسعه ؛

– آزمایش‌های قبل از تولید و سایر موارد …

کارکنان کلیدی

در واحدهای فرآوری موادغذایی مسئول فنی و مدیر تولید کارکنان کلیدی هستند . چنانچه یکی از این افراد به دلایلی نتواند مسئولیت اجرای GMP را به عهده گیرد ، فرد ذیصلاح دیگری باید جایگزین وی شود . مسئول فنی و مدیر تولید باید مستقل از هم کارکنند . مسئول فنی نباید مسئولیت تولید را نیز داشته باشد ولی می تواند مدیر بخش کنترل کیفیت باشد.

وظایف مسئول فنی

• تأیید یا رد مواد خام، مواد بسته‌بندی، مواد نیمه‌فرآوری شده و محصول نهایی

• ارزیابی گزارش‌های مربوط به محموله‌های دریافتی

• تایید ویژگی‌ها، دستورعمل نمونه‌گیری، روش‌های آزمون و رویه‌های کنترل کیفی

• تایید قراردادها و نظارت بر اجرای آنها

• کنترل محوطه‌‌های تولید و تجهیزات فرآوری و کارکنان زیر بخش خود

• اطمینان از آموزش مداوم کارکنان زیر بخش خود

وظایف مدیر تولید

• اطمینان از تولید و انبارش محصول بر اساس اسناد و مدارک موردنظر برای رسیدن به کیفیت لازم

• تایید دستورعمل‌های تولیدی برای اطمینان از اجرای صحیح آنها

• اطمینان از ارزیابی صحیح گزارش‌های تولید و امضای آن توسط فردی ذیصلاح قبل از ارسال به بخش کنترل کیفیت

• مراقبت و حراست از کارخانه، تجهیزات و ماشین‌آلات بخش تولید

• اطمینان از آموزش مداوم کارکنان زیر بخش خود

برخی از وظایف مشترک مدیر تولید و مسئول فنی

مدیر تولید و مسئول فنی معمولا ٌ وظایف مشترکی در کارخانه دارند . این وظایف را می توان به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

• نوشتن رویه‌ها و اسناد و اصلاحیه‌ها

• مراقبت و کنترل محوطه‌های تولید

• مراقبت از بهداشت کارخانه

• تایید فرآیندهای تولیدی

• آموزش

• تایید و مراقبت از عرضه‌کنندگان مواد خام و بسته‌بندی و غیره

• تایید و مراقبت از قراردادها

• تایید شرایط نگهداری مواد خام و محصول

• حفظ و حراست از اسناد و مدارک

• بررسی شکایات از نظر تطابق با اصول GMP

• بررسی، تحقیق و نمونه‌برداری برای مراقبت از عواملی که ممکن است کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهند.

برنامه‌های آموزش کارکنان

قبل از شروع به کار کارکنان ، آنها را باید از الزامات قانونی و سیاست شرکت در قبال بهداشت فردی مطلع و از آنها برای اجرای این مهم تعهد گرفت . این تعهد در صورت نیاز باید به روز شود . مدیران بخش کنترل کیفیت برای کارکنان جدید باید دوره‌های آموزشی برگزار کنند .کلیه کارکنان با توجه به نوع شغل خود باید اصول بهداشت موادغذایی را آموزش ببینند . در این دوره آموزش باید اصول بهداشت فردی ، دلایل اهمیت و الزام آنها تشریح شود . برای درک کامل کارکنان از بهداشت و مسئولیت‌های خود و ضرورت اجرای برنامه و دستورعمل‌های بهداشتی باید برنامه‌های آموزشی ضمن خدمت برای آنها برگزار کرد . کلیه کارکنان تولید و کنترل کیفیت باید به طور کامل در خصوص اصول GMP آموزش‌دیده و از وظایف خود ، آگاهی کامل داشته باشند . سایر کارکنان نظیر مهندسان ، کارکنان فنی و نظافت و هرکسی که بنا به وظیفه خود ناگزیر به ورود به کارخانه و محوطه تولید است به فراخور وظیفه خود آموزش‌های لازم را باید طی کند . مدارک آموزشی هر فردی باید به طور جداگانه نگهداری شود . تاثیر دوره‌های آموزشی در کارآیی کارکنان و نحوه مراقبت از آنها باید ثبت و نگهداری شود . در صورت پایان یافتن مدت اشتغال هر یک از کارکنان باید توجه جدی به مساله ایمنی محصول شود . برای جلوگیری از آلوده کردن سهوی محصول توسط کارکنانی که به هر دلیلی مدت اشتغالشان پایان می یابد ، اقدام‌های مناسبی باید اتخاذ کرد . به این منظور هنگام استخدام هر یک از کارکنان باید ضمن بیان الزامات قانونی در قبال ایمنی محصول و مسئولیت وی در قبال سلامت مصرف‌کنندگان ، تعهدات لازم گرفته شود .

کنترل تجهیزات

• تمیز کردن اولیه مواد بسته‌بندی

تمیز کردن اولیه ظروفی که امکان انتقال اجرام خارجی به محصول را دارند ( نظیر جعبه و قوطی ) باید در محل کارخانه انجام شود .

• مقاومت تجهیزات به خوردگی و پوسته پوسته شدن

کلیه تجهیزات فرآوری و ماشین‌آلات باید در وضعیت مناسبی نگهداری و تعمیر شوند . تعمیرات موقتی که می تواند کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد قابل قبول نیست .

• کلیه لوله‌های ورودی به مخازن نگهداری آب یا لوله‌های خروجی از آن باید تمیز نگه داشته شده و عاری از کثافات و سایر مخاطره‌ها باشد .

• در صورتی که سطوح فلزی از جنس فولاد زنگ نزن ( استیل ) نباشد باید در وضعیت مناسب و عاری از غبار و پوسته پوسته شدن نگهداری شوند .

• طراحی پمپها و اتصالات آنها باید مناسب با هدف موردنظر باشد . پمپها برای سهولت نظافت و بازرسی باید به راحتی باز شوند .

• کلیه لوله‌های مورد تماس با مواد خام یا محصول باید قابل سترون شدن بوده و طوری طراحی شوند که بتوان آنها را برای نظافت موثر پیاده کرد .

• لوله‌های توکار را باید در شرایط مناسبی همراه با روکش مقاوم به خوردگی نصب کرد .

• موتورهای همزن ، اهرم‌ها و سینی‌های روغن باید عاری از غبار نگهداری شوند .

• تسمه نقاله‌هایی که در تماس مستقیم با موادغذایی هستند باید از مواد بهداشتی ساخته شده و سالم نگهداری شوند . بدنه و قاب تسمه‌ها نباید از چوب ساخته شوند .

• بارچین‌ها ( پالت‌ها ) باید از پلاستیک یا فلزات مقاوم به خوردگی ساخته شوند . از پالتهای چوبی یا پالتهای پلاستیکی شکسته نباید در محیط‌های تولید و انبارش استفاده نمود .

استفاده از مواد سازگار با موادغذایی ( Food grade materials )

• سطوح کلیه تجهیزاتی که در تماس با موادغذایی هستند نباید کوچکترین تاثیری روی آن ماده غذایی بگذارند . در این خصوص استیل زنگ نزن (استیل ) توصیه می شود .

• سطوح کلیه تجهیزات موادغذایی باید صاف و بدون منفذ باشد . این سطوح باید به آسانی تمیز شده و زهکشی آنها به راحتی انجام گیرد .

• استفاده از چوب در محوطه‌های تولید موادغذایی ممنوع است .

• استفاده از تخته نئوپان ( تخته فشرده ) روی میزهای تولید ممنوع است .

• درصورت تماس اجتناب‌ناپذیر مواد روان‌کننده تجهیزات و نقاله‌ها با موادغذایی ، باید آنها را از نوع سازگار با موادغذایی انتخاب کرد .

• محفظه‌های روباز مجهز به پوشش محافظ شوند . این پوشش‌ها جهت سهولت در شستشو و نظافت باید به آسانی قابل بازشدن باشند .

• برای جلوگیری از تجمع غبار و عدم امکان استفاده از پوشش نقاله بعنوان سکو یا میز آنها را باید شیب دار یا گرد ساخت .

• پساب حاصل از عملیات فرآورش باید بطور مستقیم به مجرای زهکشی هدایت شود . استفاده از امکانات و اتصالات مناسب جهت جلوگیری از برگشت مجدد آب به سالن‌های تولید الزامی است .

• تجهیزات مصرفی فقط باید برای منظور موردنظر استفاده شوند و استفاده از آنها برای سایر هدفها به خاطر خطر انتقال آلودگی ممنوع است .

برنامه نگهداری و تعمیرات

• کلیه تجهیزات باید دارای برنامه نوشته شده نگهداری و تعمیرات باشند . کلیه واشرها و درزگیرها باید در وضعیت مناسبی نگهداری شوند .

• برای اطمینان از کنترل روزانه و عملکرد صحیح دستگاهها ، کلیه تجهیزات فرآوری را باید فهرست و با توجه به خط تولید شماره‌گذاری نمود .

• تجهیزات باید از لحاظ تعمیر در وضعیت مناسبی باشند . برای جلوگیری از آلودگی محصول و حفظ ایمنی آن تعمیر موقتی تجهیزات نظیر چسباندن چسب و مقوا و … ممنوع است .

کنترل دما

• در کلیه محوطه‌های نگهداری مواد خام و محصول ، استفاده از دستگاههای مکانیکی یا خودکار ثبت دما الزامی است .

• کلیه تجهیزات اندازه‌گیری و ثبت دما باید طبق برنامه‌ی زمان‌بندی کالیبره شوند .

• کلیه تجهیزات برودتی با توجه به دمای ثبت شده باید قادر به حفظ محصول در این دما باشند .

• حفاظ‌های ایمنی دستگاه‌ها نباید از نظافت محل موردنظر ممانعت کنند .

• حفاظ‌های ایمنی دستگاهها در مواردی بعنوان محل تجمع کثافات عمل می کنند . بنابراین در پایان تولید و یا ایجاد وقفه در عملیات باید بطور کامل اقدام به نظافت حفاظ‌ها و اطراف آنها کرد .

کنترل انبارها

تقسیم انبار مواد اولیه از نظر درجه حرارت و رطوبت عبارتست از :

• سردخانه با درجه حرارت ۸-۲ درجه سانتی گراد

• انبار خنک با درجه حرارت ۱۵-۸ درجه سانتی گراد

• انبار معمولی با درجه حرارت ۳۰-۱۵ درجه سانتی گراد (اطاق استاندارد ۲+۲۳)

• انبار گرم زیر ۴۰ درجه سانتی گراد

رطوبت کلیه انبار ها باید زیر ۴۰ درصد باشد لذا استفاده از کولر آبی و جاروی مرطوب (T) توصیه نمی شود. در انبار لوازم بسته بندی درجه حرارت زیر ۳۰ درجه اهمیت زیادی ندارد ولی مواد پلاستیکی بویژه مواد P.V.C‌ را باید از خشکی هوا و برودت زیاد محافظت بنمایند .چنانچه چند محصول را در یک محل تهیه می نمایند باید توسط دستورالعمل مناسب محوطه و کانالهای هوا را پاکسازی نمایند و این امر در مورد ماشین آلات مشترک نیز صادق است. در ساختمان تولید یا انبار محل مناسبی را برای نمونه برداری مواد اولیه و توزین باید در نظر بگیرند . بطوریکه نمونه برداری این موارد یا توزین آنها در محوطه های تمیز انجام بگیرد .در این محل باید از کفش و لباس مخصوص و هوای فیلتر شده استفاده نمایند .استفاده از ماسک و دستکش در این اطاق ارجحیت دارد. جهت مشاوره و دریافت گواهینامه GMP با شماره تماس 09202909907 خانم ناسوتی تماس حاصل فرمایید.

GMP- اصول GMP- دستورالعمل های GMP- شرایط GMP- اصول GMP در صنایع غذایی- اصول GMP در مواد غذایی- گواهیمانه GMP- کاربرد GMP- کاربرد گواهینامه GMP- ضرورت GMP- شرایط GMP در صنایع غذایی- ضرورت GMP در صنایع غذایی- ضرورت GMP در مواد غذایی