بهترین کودهای مورد استفاده در کشاورزی

10 نوع از بهترین کودهای کشاورزی

گیاهان برای اینکه بتوانند مراحل رویشی و زایشی خود را با موفقیت طی کرده و به تولید مناسب برسند، همانند سایر جانداران نیاز به دریافت مواد غذایی از محیط دارند. بخشی از این مواد غذایی بصورت طبیعی از خاک و حتی آب و هوا تامین می‌شود، اما این مواد برای تمامی نیازهای گیاه برای رسیدن به حداکثر باردهی کافی نیست، اهمیت استفاده از کودها در این مرحله مشخص می‌شود و باید از کودهای کشاورزی برای رسیدن به عملکردهای بالا استفاده شود.

مشاور کود ارگانیک مهندس حسن نژاد 09198133353

تعریف کود

گیاهان برای ادامه حیات و رشد نیاز به عناصر غذایی دارند، کود ماده‌ای است که به محیط کشت گیاهی اضافه میشود تا نیاز‌های گیاه را تامین کند. کودها به عنوان غذای گیاه عمل می کنند. بنابراین هرگونه موادی که دارای ارزش غذایی بوده و حکم غذا برای گیاه را داشته باشد، کود تلقی می شود. انواع کود کشاورزی و نحوه‌ی مصرف بسیار زیاد است. کودها را می‌توان به شکل‌های گاز، محلول، پودر و یا گرانوله استفاده کرد. کودهای علاوه ‌بر تغذیه گیاه، به اصلاح ساختار خاک نیز کمک می‌کنند. البته برخی از ترکیبات نیز بصورت غیرمستقیم مواد غذایی مودر نیاز گیاه را فراهم می کنند و حاوی عناصر غذایی نیستند اما در دسته کودها قرار می‌گیرند. کودها علاوه بر تامین نیاز‌های تغذیه‌ای خاک، فرآیند اصلاح خاک را نیز انجام می‌دهند. فرآیندهای اصلاح خاک عبارتند از: به افزایش نفوذپذیری خاک، افزایش توان نگه‌داری آب، تغییر PH و اصلاح بیولوژیکی (میکروارگانیسم‌ها یا همان باکتری‌های خاک) و ...

به‌طور کلی چهار قانون یا اصل که در مدیریت کوددهی باید رعایت کرد. باید منبع مناسب کودها را در مقدار صحیح، زمان صحیح و مکان درستی (روش مصرف) از گیاه مصرف کنیم. همه این‌ مراحل اهمیت شناخت کودها در کشاورزی را مشخص می‌کند.

عناصر موجود درکود

گیاهان برای رشد به حدود 16 عنصر غذایی نیاز دارند. 3 عنصر کربن، اکسیژن و هیدروژن حدود 95 درصد گیاهان را تشکیل داده و بطور طبیعی و نامحدود از طریق هوا و آب تامین می‌شوند. بقیه عناصر غذایی که خود در دو دسته پرمصرف و کم مصرف دسته‌بندی می‌شوند، 5 درصد باقی‌مانده گیاه را تشکیل می‌دهند. نیاز بیشتر گیاهان به عناصر ماکرو یا همان پرمصرف به دلیل نقش آنها در ساخت حجم زیادی از کربوهیدارت‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها در سلول‌های گیاهی مرتبط است.

عناصر کم مصرف نیز اکثرا در فعالیت‌های آنزیمی گیاه شرکت می‌کنند. باید توجه کرد که این عناصر با وجود مصرف کم، تاثیر زیادی در فرآیندهای متابولیکی و رشد و نمو گیاهان دارند.

انواع کود مصرفی در کشاورزی

کودها براساس اینکه در خاک چه کارکردی دارند، به 3 دسته کودهای تامین کننده عناصر غذایی، کودهای مکمل و کودهای اصلاح کننده و به‌ساز خاک تقسیم می شوند.

• کودهای تامین کننده عناصر غذایی مورد نیاز گیاه: این کودها مهم‌ترین نقش را در تامین مواد غذایی گیاهان برعهده دارند. کودهای تامین کننده بصورت مستقیم و یا غیر مستقیم عناصر غذایی اصلی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم را در اختیار گیاه قرار می‌دهند. مهم‌ترین کودهای این بخش، کودهای شیمیایی هستند که کاربرد وسیعی در کشاورزی دارند. انواع کودهای نیتروژنه، فسفره، پتاسیم و کودهای ریزمغذی مانند آهن، روی، منگنز، بور و … به عنوان کود تامین کننده نقش مهمی در برطرف کردن نیاز گیاهان به این عناصر دارند.

• کودهای مکمل: این کودها در کنار کودهای تامین کننده نقش تکمیل کننده دارند. در گیاهان نیز بعضی از ترکیبات به عنوان عنصر مکمل برای گیاه درنظر گرفته می‌شوند. از جمله کودهای مکمل می‌توان به ترکیبات ویتامینه، اسیدآمینه‌ها، کودهای سیلیکون، کودهای ضد تنش مانند سالیسیلیک اسید و … اشاره کرد. این ترکیبات جزو عناصر مورد نیاز ضروری برای گیاه نیستند اما در فرآیندهای مختلف داخل سلول گیاه به کار می‌روند

• کودهای اصلاح کننده و به‌ساز خاک: این کودها با اصلاح ساختار فیزیکی و شیمیایی خاک، باعث بهبود جذب و یا افزایش حلالیت عناصر غذایی موجود در خاک می‌شوند. با اینکار جذب عناصر غذایی توسط ریشه گیاه افزایش پیدا می‌کند. از جمله کودهای به‌ساز خاک می‌توان انواع کودهای حیوانی، کمپوست‌ها، ورمی کمپوست، هیومیک اسیدها و برخی کودهای میکروبی را مثال زد. خود این کودها دارای ارزش غذایی نیستند، بلکه بطور غیرمستقیم در فعال‌سازی پتانسیل خاک و افزایش جذب عناصر توسط گیاه نقش ایفا می‌کنند.

دسته بندی کودها براساس شکل و ماهیت

انواع کود کشاورزی، براساس شکل و ماهیت آنها دسته بندی می شوند.. براین اساس کودها در سه بخش کودهای آلی، معدنی (شیمیایی) و زیستی دسته‌بندی می‌شوند.

انواع کودها

کود به ‌طور ساده مولتی‌ویتامین گیاهان است که کشاورز برای تقویت و باردهی محصولات بیشتر و همچنین تغذیه خاک از آن ها بهره می‌برد که بر اساس خصوصیات، منشأ و مواد تشکیل‌دهنده به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند.

1. کود آلی (ارگانیک)

2. کود زیستی (بیولوژیک)

3. کود شیمیایی (معدنی)

1- کود آلی

کود آلی یا همان کود ارگانیک، دارای منشأ طبیعی و بدون کوچک‌ترین افزودنی مصنوعی به وجود می‌آید. این دسته از کودها پایه کربنی داشته و بازمانده‌ مواد زنده و یا موادی که درگذشته زنده بوده اند، هستند. بقایای گیاهان، فضولات حیوانات و یا ترکیبی از هردو آن‌ها ازجمله کودهای ارگانیک محسوب می‌شوند.

موارد استفاده کود آلی

• کود آلی برخلاف کود شیمیایی برای خاک مضر نبوده و استفاده بیش ‌از اندازه آن‌ها به گیاه آسیبی نمی‌رساند.

• کود آلی برای رشد سبزی‌ها، افزایش گل‌دهی و سرسبزی چمن‌ها به کار می‌آید. همچنین جهت تقویت دانه‌های تازه کاشته شده، گیاهان جوان و حتی بالغ مصرف آن بسیار مناسب و به‌جا است.

انواع کودهای آلی

کود‌ آلی کیفیت‌های متفاوتی داشته و اثربخشی هر کدام بر روی خاک فرق دارد. در مجموع چهار نوع کود آلی وجود دارد.

1. کود حیوانی

2. کود سبز

3. کمپوست

4. هیومیک اسیدها

کود حیوانی و چه مزیت‌هایی آن

فضولات حیواناتی مانند اسب، گاو، گوسفند و مرغ باعث می شود که گیاه رشد بهتر و بیشتری داشته باشد. امروزه کود انسانی نیز در بین کشاورزان جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده و به کار می‌رود. کود حیوانی علاوه بر تأمین مواد موردنیاز گیاه، دارای خواص بی‌نظیری برای خاک مانند افزایش نفوذپذیری و نگهداری آب، بالا بردن PH، هوادهی و همچنین افزایش فعالیت بیولوژیکی خاک هست.

کود سبز

یکی از روش‌های قدیمی در افزایش باروری خاک، این است که قبل از کشت محصول اصلی، یک نوع دیگر گیاه را کاشته و هنگامی‌که سبز شد آن را برداشت می‌کنند. هدف از این کار استفاده از مزایای گیاه کاشته شده است وگرنه هیچ‌ محصولی از آن برداشت نمی‌گردد و فقط شرایط بهتری برای کاشت محصول اصلی و خصوصیات فیزیکی خاک مهیا می‌شود. گیاه مورد کشت باید از ویژگی‌های رشد سریع، کمترین مقدار نیاز به آب و کود و نیز پر شاخ و برگ و پر از مواد موردنیاز خاک باشد تا سبزینه بیشتری ایجاد کند.

کمپوست

کمپوست ترکیبی از پسماندهای حیوانی و گیاهی که طی فرآیندها و شرایط مختلف کمپوست از زباله‌های شهری، فاضلاب و لجن و دیگر مواد آلی تجزیه‌شده به وجود می‌آید و به شکل کود در کشاورزی استفاده می‌گردد. این نوع کود بسیار عالی در باغداری، کشاورزی، کنترل فرسایش و بهسازی خاک، ساخت‌وساز تالاب، پوشش دفن زباله استفاده فراوان داشته و آفت‌کشی طبیعی محسوب می‌گردد.

هیومیک اسیدها

زمانی که ماده آلی شروع به تجزیه می‌کند، نهایتا ماده‌ای به نام هوموس یا گیاخاک حاصل می‌شود. هوموس‌ها ترکیباتی پایدار و مقاوم در برابر تجزیه هستند که خود از سه جزء هیومیک اسید، فولویک اسید و هیومین تشکیل شده‌اند. کودهای هیومیک اسید در دو فرم پودری و مایع تولید و عرضه می‌شوند.

کودهای آلی ارزش تغذیه‌ای چندانی برای گیاه ندارند، هیومیک اسیدها نیز بواسطه خاصیت اصلاحی خاک، بطور غیرمستقیم در افزایش فراهمی عناصر در خاک نقش ایفا می‌کنند. برخی از مزایای استفاده از کودهای هیومیک اسید بصورت زیر است:

• تنظیم pH خاک – با اسیدی شدن خاک حلالیت عناصر غذایی افزایش پیدا می‌کند.

• افزایش ظرفیت نگهداری آب و مواد غذایی در خاک

• افزایش حلالیت عناصر موجود در خاک و دسترسی ریشه گیاه به این عناصر

• بهبود ساختمان خاک

فواید منابع آلی برای خاک

• منبع تامین نیتروژن اولیه مورد نیاز خاک

• منبع اولیه تامین فسفر و گوگرد

• افزایش فعالیت‌های میکروبی خاک

• اصلاح خاک و حفظ رطوبت آن

2- کود زیستی

این کود یکی از بهترین نوع کودهای موجود در بازار است که می‌تواند خزانه میکروبی خاک را بازسازی کند. یکی از موارد استفاده کودهای زیستی استفاده از کودهای زیستی تثبیت‌کننده نیتروژن است. گیاهان به منظور پروتئین سازی به نیتروژن نیاز دارند و این نیتروژن را می‌توانند در قالب آمونیاک، نیترات و یا اوره بدست بیاورند. باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن مانند ازتو باکتر‌ها وظیفه تبدیل نیتروژن موجود در ترکیبات آلی خاک را به نیتروژن قابل مصرف برای گیاه به عهده دارند. هنگامی که گیاه فاقد مواد آلی باشد در کنار کودهای زیستی از کودهای آلی نیز استفاده می‌شود.

این دسته از کودها، شامل میکروارگانیسم‌های پر فایده برای پرورش و رشد گیاه و نیز حاصلخیزی خاک بوده که ذره‌ای آلودگی و زیان برای اکوسیستم مزرعه و محیط‌زیست ندارند. بر اساس نوع میکروارگانیسم استفاده‌شده به کود زیستی باکتری، قارچی، جلبکی، اکتینومیست و میکروارگانیسم مؤثر تقسیم می‌شوند.

3- کود شیمیایی

در بین انواع کود کشاورزی، کودهای شیمیایی بدلیل اینکه حاوی عناصر ضروری مورد نیاز گیاهان هستند، جایگاه ویژه‌ای دارند و حتما باید در کشاورزی مصرف شوند تا تولید خوبی را حاصل شود. کود شیمیایی بدلیل دسترسی آسان، استفاده با حجم کم اما بازده بیشتر، راحتی کار با آن و نیز قیمت پایین‌تر نسبت به سایر کودها یکی از رایج‌ترین و اصلی‌ترین نوع کود در میان کشاورزان از زمان جنگ جهانی دوم به می باشد. کود شیمیایی، از مواد معدنی تشکیل‌شده که به‌آسانی تجزیه و جذب می‌شوند و به‌صورت صنعتی تولید و به اشکال مختلفی مانند: پودر، گرانولِ، محلول و گاز عرضه می‌گردند‌.

انواع کودهای شیمیایی

کود شیمیایی را برحسب مواد به‌کاررفته در آن به دو گروه کلی ماکرو المنت و میکرو المنت تقسیم می‌کنند‌ و اگر کودی شامل نسبت‌های متناسب همه عناصر پرمصرف و کم‌مصرف باشد، به آن کود کامل گفته ‌می‌شود.

کودهای ماکرو المنت: کودی که از عناصر پرمصرف در گیاه یعنی ازت، فسفر، پتاس، کلسیم و منیزیم در آن با درصدهای متفاوت به کار رفت است.

کود ازت: ازت یکی از پرمصرف‌ترین عنصرهای موردنیاز گیاه که به شکل نیترات، اوره و یون آمونیوم قابل‌جذب است. در این میان اوره متداول‌ترین منبع تغذیه ازت در ایران و سایر مناطق هست. نیترات آمونیوم با ۳۳درصد ازت و سولفات آمونیوم شامل ازت و ۲۴ درصد گوگرد، از دیگر منابع برای برطرف کردن کمبود ازت گیاهان هستند.

کود پتاسیم: پتاسیم به‌طورمعمول وجود دارد و نیز از تجزیه بقایای گیاه به خاک اضافه می‌گردد، اما در خاک‌های شنی و اسیدی کمبود آن به چشم می‌خورد. برای تأمین پتاسیم بیشتر از سولفات پتاسیم استفاده می‌کنند.

کود گوگرد: در خاک‌هایی که در معرض شستشوی فراوان هستند، کمبود گوگرد زیاد وجود دارد و باید به خاک اضافه گردد. بسته به نوع PH خاک، در خاک‌های اسیدی از سولفات کلسیم یا جیپس ( شامل ۱۸ درصد گوگرد و ۲۲ درصد کلسیم) مصرف می‌شود تا خاک خاصیت قلیایی پیدا کند. همچنین از پودر گوگرد نیز برای بالا بردن PH خاک استفاده می‌گردد.

کود کلسیم و منیزیم: به‌جز در مناطق مرطوب برای تغییر PH اسیدی خاک، در بقیه نقاط کمبود کلسیم و منیزیم وجود ندارد. اگر نیازی به کلسیم به‌تنهایی باشد از کود فسفر با درصدی از کلسیم برای جبران کمبود آن در خاک، استفاده می‌گردد. همچنین برای رفع کمبود منیزیم از سولفات منیزیم و سولفات منیزیم به کار می‌رود.

کود فسفر: اسید فسفریک شکل قابل‌جذب فسفر برای گیاه است ولی به‌عنوان کود استفاده نمی‌شود. در کودهای شیمیایی فسفر با درصدی از اکسید آن وجود دارد که جهت تثبیت آن در خاک‌های قلیایی از کلسیم و در خاک‌های اسیدی از آهن و آلومینیوم به کار می‌رود. با توجه به میزان کود، روش کود دهی، نوع بافت خاک و تعداد دفعات مصرف، مقداری از کود فسفره در سال‌ اول و سال‌های بعد برای گیاه باقی می‌ماند. کود فسفره را باید قبل از کاشت و در محل ریشه گذاشت. مونو آمونیوم فسفات و مونو پتاسیم فسفات دو شکل رایج از این دسته کودهای شیمیایی هستند.

کودهای مخلوط: در میان عناصر ازت، فسفر و پتاسیم بیشتر موردنیاز است، بنابراین صنایع کودسازی، اقدام به تولید کود مخلوط کرده‌اند و از مقادیر محدود این عناصر که به‌صورت درصد مشخص نوشته می‌شود، در ترکیب با مواد دیگر تشکیل‌شده‌اند. گاهی درصدی از گوگرد هم در کود مخلوط به کار می‌رود.

کودهای میکرو المنت: با توجه به شرایط متفاوت خاک منطقه، گاهی در مناطق خشک کمبود آهن، روی، منگنز و مس، و در مناطق مرطوب کاهش میزان کلر، بر و مولییدن در خاک وجود دارد که عناصر کم‌مصرف در گیاه را تشکیل می‌دهند. استفاده از این مواد معدنی نیاز به‌دقت و وسواس شدید دارد، چون درصورتی‌که بیش‌ازاندازه مصرف شود، گیاه را مسموم می‌نماید. آهن، روی، منگنز و مس حتی بیشتر از نیاز گیاه در خاک موجود است، ولی صورت قابل‌جذب گیاه نیست. برای جلوگیری از تثبیت این مواد به خاک، آن‌ها را بروی برگ به‌صورت محلول پاشیده می‌شود و یا با سم‌های مختلف مخلوط شده، در حین سم‌پاشی به گیاه استفاده می‌کنند. سولفات کاتیون‌ها از مواد معدنی کم‌مصرف، کلروپتاسیم، بوراکس، مولیبدات سدیم، مولیبدات آمونیوم با مارک‌های متنوع ازجمله کودهای شیمیایی عناصر کم‌مصرف در بازار هستند که به کشاورزان کمک می‌نمایند.

برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید محصولات با شماره 09198133353 تماس حاصل فرمایید.

مقاله در حال بروزرسانی می باشد...

کود کشاورزی- فروش کود کشاورزی- خرید کود کشاورزی- قیمت کود کشاورزی- خریدار کود کشاورزی- قیمت فروش کود کشاورزی- فروش عمده کود کشاورزی- خرید عمده کود کشاورزی