از شَمع یا سپندار، به‌منظور یک منبع نور و بعضی اوقات برای تولید گرما استفاده می‌شود و شامل یک ریسمان یا یک فتیلهٔ جاسازی‌شده و یک توده جامد از سوخت (معمولاً موم) است. امروزه اکثر شمع‌ها از پارافین ساخته می‌شوند.
قبل از ظهور برق، شمع و چراغ‌های نفتی برای روشنایی استفاده می‌شدند. اما امروزه از شمع برای روشنایی اضطراری در هنگام قطع برق یا برای ایجاد یک محیط رمانتیک و در مراسم مذهبی نیز استفاده می‌شود (به عنوان مثال در رسوم ازدواج ایرانی آینه و شمعدان یک عضو جدا نشدنی سفره ی عقد و مراسم‌های بعد از آن بوده و بعدتر در خانه ای که آن دو با هم در آن زندگی می‌کنند، به عنوان نشانه ای از عهدی که با هم بسته‌اند و معمولاً در جایی از دکوراسیون خانه که جلب توجه کند، تا زمان دوام عهدشان، با توجّهی ویژه نگهداری می‌شود) (کارکردنوستالژیک شمع) شمع معطر در عطردرمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شمع مومی را برای اولین بار فنیقی‌ها ساختند. در قرن هجدهم شمع از روغن بالن ساخته می‌شد و چون روشنایی این شمع که معروف به شمع کافوری بود خوب و ثابت بود، بعداً به عنوان واحد روشنایی انتخاب گردید. در سال ۱۸۲۳۳ شمع‌های گچی و پارافینی نیز به بازار آمدند سازندگان این دو شمع دو مخترع فرانسوی به نام سیمونن (Simonin) و مانژو (Manjot) بودند.
