فاضلاب کارخانه- ضرر فاضلاب کارخانه- ورود فاضلاب کارخانه ها به رودخانه-ورود فاضلاب کارخانه به رودخانه -خرابی مزارع با فاضلاب کارخانجات
چرا ورود فاضلاب کارخانه ها به مزارع آسیب می رساند؟
همه ی ما می دانیم که آب یک ماده حیاتی است.آب از اساسی ترین و مهم ترین ماده ی روی زمین است.انسان ,گیاه وهمه جانداران برای ادامه حیات خود به آب نیاز دارند.بعضی از آب رودخانه ها آب مناسب شرب است و مردم برای آشامیدن و آبیاری مزارع از ان استفاده می کنند.ولی شاید این کار ها در گذشته خیلی پاسخ گو بوده است امروزه با وجود کارخانه و ریختن فاضلاب هایشان در آب رودخانه ها باعث پیدایش مشکلاتی در آب رودخانه ها شده اند.
ریختن پساب های کارخانه ها در آب رود خانه ها خسارت های زیان باری را به وجود آورده است.به همان اندازه که آب یک ماده بسیار حیاتی است به همان اندازه در خطر است و آسیب پذیر است. سازمان مشترک المنافع علمي و تحقيقات صنعتی استراليا برای اسـتفاده پايـدار از پسـاب فاضلاب دركشاورزي و درخت كاری، دستور العملي تدوين كرده و پساب هـاي تصـفيه شـده را بـر حسـب محتويـات شيميايي به سه دسته : كم خطر، متوسط و با خطر بالا براي درخت كاری، خاک آب زير زمينـی تقسیم شده است.
تاثیر فاضلاب کارخانه بر محصولات کشاورزی باعث ایجاد بیماری هایی از جمله شایع ترین این بیماري اسهال و بیماري کرم شلاقی می باشد،که در کشورهاي نظیر پاکستان که در آن به طور وسیعی از فاضلاب خام استفاده می کنند، به وفور دیده می شود. فاضلاب خام داراي مقدار متنوعی از عوامل بیماري زاي انسانی می باشد. غلظت این عوامل از ناحیه اي به ناحیه اي دیگر متفاوت است.
بررسی های انجام شده روی آب فلاضلاب کارخانه ها برروی محصولات نتایج مختلفی را با خود در پی دارد.در کل آب فاضلاب آب مناسبی برای کشت محصولات نیست و برروی گیاه تاثیر می گذارد و حتی باعث سمی شدن ان نیز می شود.
فاضلاب صنعتی از دید آلاینده های موجود در آن به چند دسته تقسیم می شود
1.فاضلاب صنایع پتروشیمی
2.فاضلاب صنایع غذایی
3.فاضلاب صنایع کانی ها
4.فاضلاب صنایع شیمیایی
5.فاضلاب صنایع سلولزی
6.فاضلاب صنایع فلزی
فاضلاب صنایع پتروشیمی
اعلب این نوع فاضلاب ها ازپتروشیمی ها و کارانجات تولیدی صنایع نفت و پتروشیمی حاصل می شود . در اغلب موارد آلاینده ها با آب محلول نمی شوند و در سطح آب شناور باقی می مانند و این نوع فاضلاب برای کشاورزی بسیار مضر می باشد . این فاضلاب ها در تسویه خانه های صنایع تولیدی یا تصفیه خانه های مرکزی مجتمع های صنعتی باید پیش تصفیه و راهی تصفیه خانه اصلی شود . مشتقات نفتی و پتروشیمی هم بو هم طعم آب را عوض می کنند و حتی موجودات و گیاهان را آلوده می کنند و باعث از بین رفتن گیاهان و جانداران می شود . عامل مهمی که این مواد روی گیاهان و بستر رودخانه ها می گذارند عدم رسیدن نور و اکسیژن به آب و بستر رودخانه ها هست و موجوداتی که نیاز به هوا دارند با مشکلات زیادی برخورد خواهند کرد . به این دلیل از این فاضلاب ها نباید استفاده کرد و برای گیاهان مضر می باشد
فاضلاب صنایع غذایی
این نوع فاضلاب در جریان تولید انواع محصولات غذایی تولید می شود . یا از طرق شستشو یا از طریق محلول شدن املاح و نمک و سایر مواد به کار رفته در صنایع غذایی آلوده می شود . این نوع فاضلاب در سپتینگ های اولیه در هر واحد صنعتی پیش تصفیه می شود . و جامدات تا حدودی گرفته شده و به تصفیه خانه مرکزی جهت تصفیه کامل منتقل می شود . نمک ها و اسیدها نوعی آب ترش و شوری حاصل می کنند . و در مواردی برای بعضی مزارع مناسب می باشند . مثلا برای درختان و گیاهان شور پسند مناسب می باشد . شوری یا طعم دار بودن این آب شبیه بسیاری از آب های موجود در سطح کشور است . منتهی فاضلاب بعضی تولیدات مواد غذایی اصلا مناسب استفاده برای کشاورزی نیست .مانند فاضلاب کارخانه تولید آب پنیر . آب پنیر در تصفیه خانه ها به صورت کامل تصفیه نمی شود و فقط میشود با تزریق در حجم بیشتری از سایر فاضلاب ها مورد استفاده قرار داد
فاضلاب صنایع کانی ها
این نوع فاضلاب در صنایع تولیدی وابسته به سنگ و مواد معدنی حاصل می شود . و فاضلابی با حجم بالایی از جامدات هست و این فاضلاب در هر دشت و زمین و رودخانه ای وارد شود نابودی و مرگ حاصل خواهد شد . این فاضلاب بر روی خاک لایه محکمی ایجاد می کند و ترکیب خاک را از بین می برد . و برای رودخانه ها و موجودات آن بسیار مضر هست . این نوع فاضلاب فقط به روش حمل به مخاذن بزرگ دپو آب قابل تصفیه می باشد و آن هم به حالت سکون در حوضچه های بزرگ و سر ریز شدن آب امکان پذیر است . در بعضی موارد فاضلاب از تولید کانی های فلزی حاصل می شود که این نوع فاضلاب به دلیل وجود فلزات سگین قابل استفاده در کشاورزی نیست و هر گیاهی با این نوع فاضلاب ها و پس آب ها آبیاری شود در ساختار اون میوه و گیاه فلزات سنگین وجود خواهد داشت
فاضلاب صنایع شیمیایی
فاضلاب حاصل از صنایع شیمیایی و واحد های صنعتی تولید مواد شیمیایی ترکیبی از اسیدها و حلالها و مواد قلیایی می باشند و جدا کردن این نوع فاضلاب ها و تصفیه آن بسیار مشکل هست . به این دلیل این فاضلابها حتما باید در داخل واحد صنعتی تصفیه کامل شود . اگر این فاضلاب ها در مزارع و رودخانه ها رها شود و یا استفاده شود باعث از بین رفتن گیاهان و در موارد کم اثر تر باعث تولید میوه و سبزیجات نا مرغوب و بیمار می شود . ولی اگر این فاضلاب ها جدا شود . مثلا اسیدی ها به صورت مجزا تصفیه شود و قلیایی ها جداگانه و حلال ها و رنگها جداگانه تصفیه شود قابل استفاده خواهد بود . در اکثر مناطق ایران این نوع فاضلابها به دلیل عدم وجود تصفیه خانه به جهت هزینه بر بودن به بیرون واحدها قاچاق می شود و در مناطقی از طبیعت تخلیه می شود که این موارد باعث بیماری و خشکی و آفت در منطقه می شود . تعدادی از این واحدها شامل رنگرزی ها - قالیشویی ها - رنگ سازی ها -اسید سازی ها - صابون سازی و شوینده ها
فاضلاب صنایع سلولزی
فاضلاب صنایع تولید سلولزی تقریبا بهترین نوع فاضلاب از نظر استفاده در کشاورزی می باشد . محلولها و ترکیباتی که می توان در این فاضلاب پیدا کرد .درصد بسیار کمی از رنگهاست و درصد بسیار کمی جامدات سلولزی است . به نظر من استفاده از این نوع فاضلاب برای گیاهان و مزارع مضر نیست . تعدادی از این نوع واحدهای صنعتی شامل موارد زیر است
مقوا سازی - کاغذ سازی - نئوپان سازی - سازه های چوبی
فاضلاب صنایع فلزی
فاضلاب این نوع تولیدات بسیار کم است و آب بیشتر در جریان خنک کاری و گردش در دستگاه ها مورد استفاده قرار می گیرد . اگر این صنایع فلزی شامل فلزات آهن و مس و فلزات رنگی بغیر از سرب و روی و جیوه باشند به عنوان یک مکمل هم مورد استفاده قرار میگیرد . مثلا فاضلاب حاصل از روند تولید یک کارخانه ذوب و ریخته گری و یا نورد فلزات آهنی دارای درصد بالایی از آهن می باشند وبرای مزارع و گیاهان بسیار مفید می باشد
کشور ما در موقعیت جغرافیایی قرار دارد که مناطق پر آب و کم آب فراوانی دارد . در مناطق کم آب قدر آب و ارزش آن بیشتر درک شده است و اغلب فاضلاب کمی تولید می شود چون آب های جاری کمتری دارد و حتما در صنایع تولیدی برای فاضلابها فکری اندیشیده شده است . ولی متاسفانه در مناطق پر آب به دلیل وجود رودخانه ها و آب های جاری .واحدهای تولیدی و شهری از کم هزینه ترین روش دفع فاضلاب که رها کردن در رودخانه ها و دریاچه هاست استفاده می کنند و این به کشاورزی و زمینها و نوع محصولات صدمات بسیاری می زند و امیدوارم فکری برای این رفتار بشود و شاهد دفع اصولی فاضلابها در کشور باشیم
شماکشاورزان عزیز زحمات زیادی برای کل اقشار جامعه و طبیعت می کنید . لطفا خدمت خود را پاکتر بهتر انجام داده و از استفاده از فاضلاب های مضرر بپرهیزید
با تشکر
جعفر حسن نژاد
