کارخانه ارج
کارخانه ارج یک سازنده محصولات لوازم خانگی در کشور ایران بود ه است.كارخانه ارج در طی سه دهه يكی از کارخانه های مشهور ايران در زمينه توليد لوازم خانگي بود. اين كارخانه به ساخت ده‌ها كالای بادوام پرداخت.خليل ارجمند در سال 1316، كارگاه ارج را نزديک ميدان دروازه قزوين در تهران تأسیس نمود.
پس از گذشتن مدتی و گسترش تدریجی کارگاه ارج و تبدیل شدن آن به کارخانه ,كارخانه ارج، به يک شعبه براي تأمين نيازهاي بانک ملی و ارجمند به عنوان مهندس و حلال مشكلات اين اداره تبديل شد.كارخانه ارج، بزرگ‌ترين طاق نصرت را براي مراسم عروسی محمدرضا پهلوي وليعهد ساخت.
كارخانه ارج اقدام به ساخت پنجره‌های فلزی گردان و سر درهای مشبک در شهرهای اهواز، گرگان، اصفهان و شيراز نمود.تهيه سيم دينام و لاستيک اتومبيل از توليدات ديگر كارخانه ارج بود.از دیگر تولیدات این کارخانه می توان به تولید ماشين هاي جوشكاري، توربين آبي براي آسياب و دستگاه مولد برق دهی نيزاشاره کرد. توليد مبل و صندلي‌هاي آمفي تئاتر و كلاس‌هاي دانشگاه نيزاز تولیدات کارخانه ارج است.
همچنين این کارخانه ، دو دستگاه تلمبه انتقال آب گرم براي گرمايش مركزي بانك هاي ملي شعبه انزلي و گرگان را ساخت. دستگاه تهويه و شوفاژ نيز براي گرمايش مدارس تولید کرد؛ به دنبال آن، اقدام به نصب سيستم گرمايش و تهويه مطبوع بيمارستان فارابي نمود.
خلیل ارجمند صاحب کارخانه ارج چگونه فوت کرد؟
خلیل ارجمند ریئس کارخانه ارج در 30 مهر 1323 به قصد سركشی، وارد چاه آبی شد كه به دستور خود او در نزديكی كارخانه برای احداث يک رختشويخانه عمومی حفر كرده بودند. هنگام ورود به چاه، بندهای كابل دستگاه بالابر در محل اتصال به جعبه پاره شد وخلیل ارجمند به عمق 36 متری سقوط كرد؛ در حالی كه هنوز، جوانی 34 ساله بود.ارجمند قبل از مرگش وصيت كرده بود، مبلغ صد هزار ريال در اختيار مهندس رياضی (رئيس وقت دانشكده فنی) قرار دهند؛ تا از آن برای امور تعاونی دانشجويان استفاده شود. اين مبلغ در سال 1351 به سه ميليون ريال رسيد.
با وجود اينكه كارخانه ارج در سال 1316 پايه‌گذاری شد، فوت خليل ارجمند در طی ده سال، اثر منفي در توسعه اين واحد داشت در اين مدت، پدر و همسر خلیل ارجمند، مسئوليت اداره آن را بر عهده داشتند و دو برادر وي مشغول تحصيل بودند.
سرگذشت کارخانه ارج چه شد؟
پس از انقلاب اسلامی ، موسس این کارخانه، ایران را به سوی آمریکا ترک کرد و کارخانه ارج دولتی شد و متاسفانه ،پس از دولتی شدن به سوی ورشکستگی قدم ها را چند تا یکی برداشت.یخچال ایرانی در آن زمان به قدری شهرت یافته بود که یکی از بالاترین مقام های اجرایی آن کشور بزرگ از تصاحب آن ذوق زده شده و درخواست می کند محصولی را که ساخت ایران بر رویش درج شده برای استفاده خانواده اش به منزل ببرد.
روزی که ارجمند در سال ۱۳۱۶ کارخانه ارج را به عنوان اولین و بزرگترین کارخانه تولید کننده لوازم خانگی ایران تاسیس کرد شاید نمی دانست ۷۰ سال بعد قرار است زمین های این کارخانه در جاده مخصوص کرج برای فعالیت دیگری در نظر گرفته شود و این کارخانه به شهرکی در گرمسار منتقل شود.کارخانه ارج پس از مصادره شدن در دهه ۷۰ با یک اختلاس ۲۰ میلیارد تومانی و فساد مالی به سوی انقراض گام برداشت.
