مزیت برش واترجت

دستگاه برش با آب یا برش واترجت (Abrasive WaterJet Cutting) کار برش مواد را با فشار زیاد آب انجام می دهد.ساز و کار واترجت بدین صورت است که یک پمپ بسیار قوی آب را با فشار زیاد به داخل یک نازل با قطر خیلی کم هدایت میکنددر نتیجه آب سرعتی در حدود ۹۰۰ متر بر ثانیه پیدا میکند سپس مادۀ ساینده ای به نام ابرسیو (abrasive) به منظور برشمواد سخت به این آب تزریق میشود، این مخلوط آب و مواد ساینده که با فشار ۴۰۰۰ تا ۶۲۰۰ بار (بسته به قدرت پمپ) از نازلخارج میشود طرح را بر روی قطعه مورد نظر برش میدهد.

دستگاه برش واترجت بر مبنای اصول CNC کار میکند. واژه CNC مخفف Computer Numerical Control است یعنیدستگاههایی که با سیستم کنترل عددی از طریق کامپیوتر کار میکنند. بدین ترتیب برای برش یک طرح با دستگاه واترجت ابتداطرح به صورت خطی در یکی از نرم افزارهای بُرداری (Vector) مانند کرل دراو، اتوکد، کَتیا و… طراحی میشود سپس این طرحدر نرم افزاری دیگر به Gcode تبدیل میشود و وارد کامپیوتر دستگاه میشود و روی هر مادهای که زیر نازل قرار گرفته باشدبرش میخورد.

توانایی برش واترجت

واترجت هر ماده ای را با هر ضریب سختی برش میدهد، به همین دلیل میتوان گفت تنها ابزار برش سوپرآلیاژها و تیتانیوم است،برخی مواد که دراثر حرارت دود سمی تولید میکنند را با این روش میتوان برش داد، چون ماهیت این برش سرد است.

مزیت برش واترجت

_ برش بدون محدودیت تمام مواد

_ برش انواع فولاد (هاردوکس Hardox ، گرم کار، CK45 و…)برش تیتانیوم، برش آهن، برش آلومینیوم، برش استیل، برشفلزات رنگین(برش مس، برش برنج، برش برنز )، برش لاستیک، برش پلاستیک، برش سنگ ( به ویژه برای معرق سنگ )، برشسرامیک، برش کاشی، برش شیشه، برش پی وی سی ، برش پلی کربنات، برش اکریلیک، برش پارکت، برش کامپوزیت، برش انواعفوم، برش پلکسی گلاس، برش چوب، برش ام دی اف، برش اچ دی اف و…

_ توانائی برش سوپر آلیاژ

_ عدم ایجاد تنش حرارتی

_ کیفیت بالای برش لبه ها و عدم نیاز به مرحله پرداخت و ماشینکاری

_ امکان اجرای طرح های پیچیده

_ قدرت برش بالا

_ برش فولاد تا ۱۵۰ میلیمتر و برخی مواد دیگر تا ۵۰۰ میلیمتر

دقت برش واترجت

دقت برش این دستگاه برابر ۰٫۱ میلیمتر است.
همچنین عرض برش (Gap) یا ریزش کار یا خوراک دستگاه واترجت حدود ۱ میلیمتر است.

و سرعت برش واترجت با ۴ عامل زیر نسبت عکس دارد یعنی با افزایش اینها سرعت کاهش مییابد، این عوامل عبارتند از:

_ سختی ماده

_ ضخامت ماده

_ کیفیت لبه ها

_ پیچیدگی طرح؛ به معنی وجود خطوط منحنی و فضای بسته در طرح

کیفیت برش واترجت :

در برش واترجت به دلیل حرکت سیال آب روی ماده هرچه سرعت بالاتر برود شیارهای ظریفی روی قطر لبه ها ایجاد میشودبنابراین کیفیت لبه ها در برش واترجت رابطه مستقیم با سرعت برش دارد، هرچه سرعت برش کمتر شود کیفیت برش لبه ها بالاترمی رود و لبه ها صیقلیتر میشوند.

برش واترجت و برش سه بعدی:

برخی دستگاههای واترجتِ فوقالعاده پیشرفته توانایی برش سه بعدی هم دارند اما در حال حاضر نمونهای از این دست واترجتهادر ایران موجود نیست. برش سه بعدی نیازمند دقت بسیار زیادی است به همین دلیل تنها برای کارهای خاص استفاده میشود. بههر حال اگرچه واترجت در برش طرحهای ۲ بعدی توانمندی فوق العادهای دارد اما در مورد اشکال ۳ بعدی محدودیتهایی دارد.

کاربرد برش واترجت :

هنر و معماری:

توانایی برش طرحهای پیچیده و تزیینی روی انواع مواد را دارد، شاید کاربرد واترجت در هنر و معماری بیشتر برای برش معرق ومشبک روی سنگ و سرامیک شناخته شده باشد اما با توجه به قابلیتهای واترجت این تنها یک کاربرد آن است.

صنعت :

توانایی تولید قطعات دقیق از هر ماده اولیه با سرعت نسبتا بالا حتی با تیراژ محدود

مدلسازی :

توانایی برش و تولید قطعههایی تک با دقت بالا در کمترین زمان
مهندسی پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی و پژوهشی
توانایی برش و تولید قطعههایی از جنس فولادهای آلیاژی خاص و استنلس استیل برای تولید اعضا مصنوعی، صندلیهای چرخدار،پروتزهای حرکت و کنترل اعضای آسیبدیده، ساخت قطعههای روبات از آلومینیوم، مواد کامپوزیت و…

مقایسه برش واترجت با دیگر برش ها:

واترجت و لیزر:

_ قدرت برش واترجت بسیار بیشتر از لیزر است بنابراین دستگاه واترجت توانایی برش مواد با سختی و ضخامت بالا را دارد در
حالیکه لیزر این توانایی را ندارد، به عنوان مثال پرتوانترین لیزرها توانایی برش تنگستن کارباید یا تیتانیوم را ندارند همچنین
سفارش برش فولاد با ضخامت بالاتر از ۱۵ میلیمتر به ندرت پذیرفته می شود.

_ واترجت هر مادهای را برش میدهد اما لیزر دستکم در موارد زیر محدودیت دارد:

الف) دستگاههای لیزر از دید موادی که برش می دهند به ۲دسته فلزات و غیر فلزات تقسیم می شوند.هیچ دستگاه لیزری توانایی برش هر۲ گروه مواد را ندارد.

ب) دستگاههای برش لیزر توانایی برش سنگ، سرامیک، شیشه و موادی از این دست را ندارد.

ج) موادی که ویژگی بازتابش دارند مانند آلومینیوم، برنج، مس و…

تنها لیزرهایی که مجهز به آنتیرفلکتور هستند آلومینیوم را برش میدهند، بیشتر دستگاههای لیزر توانایی برش برنج و مس راندارند، دستگاههایی که این توانایی را دارند تنها قادر به برش مس و برنج با ضخامتهای پایین هستند.

د) موادی که در اثر برش با لیزر دودهای سمی و خطرناک تولید میکنند.

موادی مانند پیویسی، پلیکربنات، کامپوزیتهای الیافی، آزبست و… در اثر حرارت ناشی از برش لیزر دود سمی تولید میکنند.اگرچه دود ناشی از برش چوب سمی نیست اما تنها لیزرهای پیشرفتهی مجهز به لنزهای ضدخش، ضدغبار و پمپ دمندهی هواتوانایی برش چوب را دارند.

_ دقت برش واترجت در ضخامتهای بالا بیشتر از لیزر است.

_ هزینه برش واترجت به نسبت لیزر در بیشتر مواقع کمتر است.

_ ماهیت برش واترجت سرداست، بنابراین مشکلات ناشی از حرارت یعنی تغییر شکل فیزیکی، خواص میکانیکی، ذوب شدن لبهبرش در هنگام توقف زیاد نازل در یک محل، تولید دود سمی توسط برخی مواد وجود ندارد.

واتر جت و وایرکات :

_ کاهش بسیار چشمگیر هزینه

_ سرعت بسیار بالاتر برش واترجت

_ عدم نیاز به ایجاد سوراخ اولیه برای شروع برش

_ دستگاه وایرکات تنها مواد رسانای الکتریکی را میتواند برش دهد و حتی درمورد آلومینیوم که رسانا هم هست به علت اینکهبرادههای آلومینیوم عمر فیلتر دستگاه را کاهش میدهند، هزینه برش آلومینیوم بالاتر است، اما واترجت محدودیت ماده برای برشندارد.

_ مشکلات ناشی از برش گرم یعنی تنش حرارتی در وایرکات هست اما در واترجت نیست.

 واتر جت و فرز(CNC) :

_ سرعت بسیار بالاتر برش

_ کمتر بودن عرض برش یا خوراک دستگاه( Gap)

_ فرز توانایی برش هر ماده با هر ضریب سختی را ندارد.

_ فرز توانایی برش مواد با ضخامتهای بالا را ندارد.

_ در برش با فرز برای هر ضخامت ماده باید مته مناسب به دستگاه بسته شود و در ضخامتهای بالاتر عرض برش (خوراکدستگاه) بیشتر میشود.

_ در برش با فرز احتمال شکستن مته به دلایل مختلف هست و با گذشت زمان مته در اثر استفاده کُند میشود.

_ در برش با فرز امکان اجرای طرحهای پیچیده، شکلهای ظریف و طرحهای منحنی نیست.

_ کیفیت لبهها در برش واترجت بالاتر است.

واتر جت و پلاسما و هواگاز :

_ کیفیت لبهها بسیار بالاتر است

_ مشکلات ناشی از برش گرم یعنی تنش حرارتی در پلاسما و هوابرش هست اما در واترجت نیست.

_ عرض برش (خوراک دستگاه) در واترجت بسیار کمتر و نیز برای هر ضخامتی ثابت است.

_ هوابرش و پلاسما امکان برش طرحهای ظریف و پیچیده را ندارند.