چوب چگونه تبدیل به کاغذ می‌شود

 اواخر هفته گزارش جمعی از خبرنگاران رسانه‌های جمعی بازدیدی از چوب و کاغذ مازندران داشتند و به صورت عینی شاهد روند و فرایند تولید کاغذ در کشور بودند. گزارش ذیل حاصل این بازدید یک‌روزه است:

شرکت چوب و کاغذ مازندران در سال 1351 مطالعات اولیه را آغاز و سال 68 تنها به خرید زمین اکتفا کرد، از سال 68 با واگذاری سهام کارخانه به بانک ملی ایران و سازمان صنایع ملی ایران نقدینگی فراهم شد و در ادامه مسیر دستگاه‌هایی را خریداری کرد، با کنسرسیومی قرارداد بسته شد و پس از عقد قرارداد شرکت چوب و کاغذ مازندران در سال 76 توسط حجت‌الاسلام اکبر رفسنجانی رئیس‌جمهور وقت افتتاح شد.

برای راه‌اندازی این کارخانه 600 میلیون دلار آمریکا شامل سرمایه‌گذاری ریالی و ارزی و هزینه‌های فاینانس، سرمایه‌گذاری دارد. این شرکت  یک شرکت سهامی عام است.

مسئولان اداره کننده بزرگترین کارخانه تولید کاغذ خاورمیانه اصلی‌ترین اهداف را حفظ و احیاء و بهره‌برداری اصولی از جنگل‌های حاشیه دریای خزر، کاهش وابستگی کشور به واردات کاغذ، کاهش خروج ارز از کشور، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی در منطقه و کشور و رشد و توسعه تخصص‌های امور جنگل و صنعت کاغذسازی می‌دانند.

یارد چوب، واحد تصفیه آب، واحد تصفیه پساب صنعتی، واحد برش بسته‌بندی و کر سازی، واحد کنترل و تضمین کیفیت از مهمترین موارد شرکت هستند؛  چوب عمده‌ترین ماده اولیه کارخانه است، چوب‌های مورد نیاز که البته از گونه‌های متفاوت هستند از دو منبع اصلی چوب‌های استحصالی از جنگل‌های تحت اختیار شرکت چوب‌های خریداری شده از بازار تامین می‌شود. چوب‌های وارد شده به شرکت پس از انجام مراحل کنترل کیفیت با توجه به گونه و اندازه در قسمت‌های مشخص شده یارد چوب انبار می‌شوند تا بر اسا نیاز و رعایت الگوی فایفو یا متناسب با زمان قطع چوب به واحد تولید خرده چوب ارسال گردند.

* کاغذ مازندران در حال حاضر بزرگترین تولید کننده کاغذ در خاورمیانه است/ دارای سه محصول اصلی: روزنامه، تحریر و فلوتینگ

چوب و کاغذ مازندران در حال حاضر بزرگترین تولید کننده کاغذ در خاورمیانه است، سه محصول اساسی شامل کاغذهای روزنامه چاپ و تحریر و کاغذ فلوتینگ جمعا به میزان 175 هزار تن تولید می‌کند که البته 175 تن یاد شده ظرفیت اسمی تولید این کارخانه است چرا که این کارخانه در سال 91 و 90 به همت کارشناسان ایرانی موفق شد برای نخستین‌بار رکورد تولید را بشکند و به جای ظرفیت اسمی 175 تن در سال تا 192 هزار تن هم تولید کردیم که در نوع خود این میزان تولید در زمان تحریم بی سابقه بوده است.

کنسرسیومی که قرارداد بسته و دستگاه‌هایی را راه‌اندازی کرده اروپایی بوده و تجهیزات آن هم کاملا اروپایی است، در هر صورت برای تولید کاغذ مخصوصا به ماده اولیه‌ای بنام چوب نیاز است و برای تامین چوب بیشتر از استان‌های شمالی کشور چوب خریداری می شود البته از سایر استان‌ها هم خرید صورت می‌گیرد و به ساری حمل می‌شود.

پس از حمل در واحد 300 کارخانه (که به واحد تولید خرده چوب مشهور است) چوب‌ها دسته‌بندی می‌شوند، برای تولید کاغذ روزنامه و چاپ و تحریر به درخت صنوبر نیاز است و برای تولید کاغذ فلوتینگ از انواع گونه‌های درختی می‌توان استفاده کرد، تمام گونه‌ها در این واحد دسته‌بندی می‌شوند و داخل ساختمان 300 با دستگاه گرداننده چیپر خرد و تبدیل به چیپس می‌شوند؛ از آنجا که صنعت تولید خمیر و کاغذ به آب نیاز دارد وجود واحد تولید و تصفیه آب نیز اهمیت بسیار دارد،‌ این آب باید دارای ویژگی‌های خاصی به‌لحاظ شیمیایی باشد، بنابراین آب توسط 6 حلقه چاه که در کارخانه زده شده است،‌ تأمین می‌شود و در مجموع 2828 هزار متر مکعب آب از این چاه‌ها تأمین شده که علاوه بر مصرف آتش‌نشانی و آب آشامیدنی شهرک مسکونی کارکنان کارخانه در واحد خمیرسازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

* واحد خمیرسازی ظرفیت تولید 300 تن خمیر کاغذ را جهت تولید کاغذ کنگره‌ای و 310 تن خمیر کاغذ مجهز به امکانات رنگ‌بری جهت تولید انواع کاغذهای روزنامه،‌ چاپ و تحریری و کرافت لاینر را داراست

پس از آن به واحد تولید خمیر هدایت می‌شود، واحد خمیرسازی ظرفیت تولید 300 تن خمیر کاغذ را جهت تولید کاغذ کنگره‌ای و 310 تن خمیر کاغذ مجهز به امکانات رنگ‌بری جهت تولید انواع کاغذهای روزنامه،‌ چاپ و تحریری و کرافت لاینر را داراست و در واحد 400 عملیات خارج کردن مواد در چوب انجام می‌شود و خمیر مورد نیاز در واحد 400 آماده می‌شود؛ سپس در مجموعه 600 دو خط تولید کاغذ وجود دارد که خمیر تبدیل به کاغذ می‌شود و در ادامه وارد واحد 650 واحد بسته‌بندی و فروش می‌شود.

* واحد تولید بخار و بازیافت

واحد تولید بخار و بازیافت واحد بعدی است،‌ این واحد بخار مورد نیاز برای ماشین‌های کاغذ را تهیه می‌کند و واحد بازیافت وظیفه تبدیل مایع سیاه حاصل از پخت خمیرها و تبدیل آن‌ها را به مایع پخت انجام می‌دهد. مایع سیاه حاصل از پخت واحد خمیرسازی جهت بازیابی به این واحد ارسال شده و مواد آلی موجود در مایع سیاه پس از تغلیظ در بویلر بازیافت سوزانده می‌شود. در واقع این واحد در یک سیکل بسته وظیفه بازیابی مواد شیمیایی را در راستای حفظ محیط زیست انجام می‌دهد. بسته‌بندی و برش انجام شده و در واحد 671 بارگیری و در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گیرد.

این واحد برای مواقع اضطراری 3 بویلر کوچکتر هم در اختیار دارد، ضمنا هوای فشرده مورد نیاز کارخانه توسط 3 دستگاه کمپرسور در این واحد تولید می‌شود،واحد بازیافت وظیفه تبدیل مایع سیاه حاصل از پخت خمیرها و تبدیل مجدد آنها را به مایع پخت انجام می‌دهد.

مایع سیاه حاصل از پخت واحد خمیرسازی جهت بازیابی به این واحد ارسال می‌شود.موارد آلی موجود در مایع سیاه پس از تغلیض در بویلر بازیافت سوزانده می‌شود و مواد معدنی آن پس از طی مراحل خاص به مایع پخت خمیرهای cmp و nssc تبدیل شده و برای مصرف مجدد به واحد خمیرسازی ارسال می‌شود.در واقع واحد بازیافت در یک سیکل بسته وظیفه بازیابی مواد شیمیایی را در راستای حفظ محیط زیست انجام می‌دهد.

رول‌های تولیدشده کاغذ پس از واحد ماشین‌آلات به واحد برش بسته‌بندی و کرسازی فرستاده می‌شوند. در این واحد رول‌های فلوتینگ پس از توزین و تسمه‌زنی و ثبت مشخصات رول‌ها روی برچسب مربوطه تحویل انبار می‌شود. در نهایت نیز واحد کنترل و تضمین کیفیت فرآیند تولید را مورد بررسی قرار داده به‌منظور حفظ ثبات و یک‌نواختی کیفیت کاغذها را بررسی می‌کند.

* توجه به محیط زیست اولویت کارخانه کاغذ/ حفاظت از 150 هزار هکتار از جنگل‌های مازندران

این شرکت با آگاهی کامل از جنبه‌ها و پیامدهای زیست محیطی ناشی از فعالیت‌های تولیدی این صنعت، اقدام به پیشگیری و کنترل آلودگی‌ها از زمان طراحی اولیه کارخانه تا راه‌اندازی و راهبری آن نموده که تاسیس واحدهای بازیابی مواد شیمیایی، واحد تصفیه پساب صنعتی، واحد نظارتی محیط زیست و نهایتا استقرار سیستم‌های مدیریت یکپارچه(ims) شواهدی گویا از این نگرش است.

کارخانه کاغذ مازندران حفاظت از 150 هزار هکتار از جنگل‌های مازندران را به‌عهده دارد،‌ که برای تهیه مواد اولیه کاغذ درخت‌های سالخورده و فرتوت قطع شده و به‌جای هر درخت‌، 5 تا 9 نهال جدید کاشته می‌شود. درخت‌ها پس از قطع شدن به قطعات کوچک‌تر برش خورده به کارخانه حمل می‌شود،‌ هم‌چنین چوب‌های دیگری نیز از بازار خریداری می‌شوند تا نیاز کارخانه‌ برای تولید برطرف شود.

* واحد «تصفیه پساب صنعتی»

واحد «تصفیه پساب صنعتی» به‌دلیل اهمیت محیط زیست با پیشرفته‌ترین فرایندها و تجهیزات طراحی و ساخته شده است‌، پساب پس از جمع‌آوری از واحدهای مختلف وارد تصفیه‌خانه شده و در این واحد با استفاده از فرآیندهای مختلف تصفیه فیزیکی، بیولوژیکی و شیمیایی مواد آلاینده تصفیه و حذف شده و پساب تصفیه‌شده با رعایت استانداردهای مربوطه به رودخانه تجن ریخته می‌شود.

* ماشین کاغذ شماره یکpm1 و دو pm2

این کارخانه دو ماشین کاغذ شماره یکpm1 و دو pm2 دارد،‌ ماشین کاغذ شماره یک،‌ ظرفیت تولید 276 تن کاغذ روزنامه یا 241 تن کاغذ چاپ و تحریر را در شبانه‌روز داراست،‌ واحد ماشین کاغذ شماره 2 نیز ظرفیت تولید 258 تن کاغذ مقوای کنگره‌ای را در شبانه‌روز داراست که به‌زودی با اضافه شدن ماشین‌آلات دیگر طرح OCC (استفاده از کاغذ‌های بازیافتی) نیز کنار این ماشین راه‌اندازی خواهد شد.

محصولات تولیدی شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران، شامل کاغذ روزنامه در گراماژهای 45، 48.8 و 52 به صورت رول و شیت، کاغذ چاپ و تحریر در گراماژهای 50، 60، 70، 75 و 80 به صورت رول و شیت، کاغذ کرافت لاینر قهوه‌ای در گراماژهای 70، 80، 113، 120، 130 و 135 135 به صورت رول، کاغذ کرافت لاینر سفید در گراماژهای 113 و 120 به صورت رول، کاغذ لاینر سفید در گراماژهای 75، 80 و 100 به صورت رول، کاغذ تست لاینر در گراماژهای 100 و 140 به صورت رول، کاغذ روتو گراور در گراماژهای 55، 60، 70، 75 و 80 به صورت رول و شیت، کاغذ فلوتینگ در گراماژهای 113، 120، 127، 140، 150، 160 و 175 به صورت رول و شیت است.

مسئولان این کارخانه، واحد راهسازی را یکی از موفق‌ترین واحدهای اجرایی بخش جنگل به حساب می‌دانند. تا پایان سال 1389 حدود 1100 کیلومتر انواع جاده جنگلی در اطراف این کارخانه و در مسیر دسترسی به جنگل‌های در اختیار آن کشیده شده است.

* چرایی عدم آتش‌سوزی با وجود وسعت آتش/ به دنبال افزایش تولید 175 هزار تنی فعلی به 400 هزار تن هستیم

ابوالفضل روغنی گلپایگانی، مدیرعامل شرکت چوب و کاغذ مازندران به مقادیر زیادی کاغذهای کهنه و استفاده شده اشاره کرد که پس از دسته‌بندی روی هم انباشته می‌شوند این کاغذها به شیوه‌ بازیافت از سراسر کشور به شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران منتقل می‌شوند و پس از انجام کارهای فراوری، دوباره تبدیل به کاغذ مصرفی می‌شوند. این شرکت برای تهیه خمیر نهایی به منظور تولید کاغذ، خمیر الیاف را از برخی کشورها وارد می‌کند و پس از ترکیب کردن آن با 15 درصد خمیر داخلی، خمیر لازم برای تولید کاغذ تحریر و فلوتینگ را فراهم می‌کند.

البته در مورد اخیر این شرکت تنها لایه خام فلوتینگ را تولید می‌کند و اساساً کارخانه کارتن‌سازی نیست. نحوه تولید این نوع کاغذها هم به این ترتیب است که خمیر در قسمت ابتدایی ماشین تصفیه و سپس توسط وکیوم‌هایی، مکش می‌شود و در نهایت در قسمت خشک کن، ماحصل نهایی که همان کاغذ فلوتینگ است، به صورت زیگزاگ از آن عبور می‌کند.

در بازدید خبرنگاران و اهالی رسانه نکته‌ای که بارها مورد پرسش قرار می‌گرفت مسئله آتش سوزی جنگل‌ها و درختان بود که اینگونه پاسخ داده شد، یکی دیگر از واحدهای مهم صنایع چوب و کاغذ مازندران، بخش راهسازی آن است. این واحد و ساخت این راه‌ها و جاده‌ها از آتش گرفتن این جنگل‌ها در آتش سوزی چند سال پیش جنگل‌های مازندران و گلستان جلوگیری کرد،  چرا که امکان دسترسی سریع به محل‌های آتش گرفته و اطفاء سریع حریق را فراهم کرده‌اند. در عین حال روستاییان اطراف از بخش عمده‌ای از این جاده‌ها به عنوان راه‌های ارتباطی و مواصلاتی استفاده می‌کنند.

مدیرعامل شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران ضمن بیان توضیحاتی درباره این کارخانه آن را بزرگترین واحد تولیدکننده کاغذ در خاورمیانه مطرح و ضمن تاکید بر هدفگذاری‌های پیش‌رو اظهار داشت: شرکت چوب و کاغذ مازندران بزرگترین واحد تولید کاغذ در خاورمیانه است. اما در افق چشم‌انداز 1404 به دنبال این هستیم که بر مبنای برنامه‌های صنعت به قطب تولید کاغذ در خاورمیانه تبدیل شویم.

وی ادامه داد: هم‌اکنون 18 تا 20 درصد سهم تولید در کشور متعلق به این کارخانه است و به نوعی رهبری بازار با ماست، امابه دنبال این هستیم که این ظرفیت را افزایش دهیم. بنابر این گروه‌هایی در کارخانه تشکیل شده که در امور کیفی مشغول به تحقیق و جمع‌بندی هستند. از جمله نوع نیاز بازار و نوع ماشین‌آلات مورد نیاز که بتوانیم در دولت یازدهم فعالیت جدی‌تری داشته باشیم.

روغنی با بیان اینکه بزودی خط تولید سوم این کارخانه راه اندازی خواهد شد تا پاسخگوی بخشی از نیازهای داخلی باشیم، افزود: این کارخانه در زمان ریاست جمهوری حجت‌الاسلام هاشمی رفسنجانی و وزارت نعمت‌زاده وزیر صنعت تاسیس شد، البته اخیرا آقای نعمت‌زاده که در دولت یازدهم هم به عنوان وزیر صنعت، معدن و تجارت فعالیت می‌کند مواردی را در راستای کارخانه مطرح و ابراز نگرانی کرده بودند، زیرا گزارش ارائه شده به او در زمینه روند فعالیت کارخانه حاوی اطلاعات غلطی بود، از این رو وزیر دولت یازدهم نگران بودند، ولی این اظهار نگرانی نشان دهنده اهمیتی است که ایشان و دولت برای وضعیت تولید کاغذ در کشور قائل هستند و این جای تقدیر است.

رئیس هیئت مدیره سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوای ایران خاطر نشان کرد: وزیر صنعت در دولت یازدهم از همین رو حساسیت خاصی بر این کارخانه دارد و اخیرا ما گزارشی از روند کار در اختیارشان قرار دادیم و ایشان اکنون با حساسیت بیشتری بحث تولید کاغذ در داخل را دنبال می‌کنند. همچنین نمایندگان استان مازندران در مجلس شورای اسلامی نیز به دنبال این هستند تا کارخانه چوب و کاغذ مازندران بتواند از طریق دولت وام جهت افزایش ظرفیت تولید دریافت کند.

مدیرعامل شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران ضمن بیان اینکه ما به دنبال این هستیم که تولید 175 هزار تنی فعلی را به 400 هزار تن افزایش دهیم. البته اکنون نیاز کشور سالیانه 2 میلیون تن کاغذ است در حالی که در کشور ما 700 هزار تن کاغذ به صورت سالانه تولید می‌شود، اضافه کرد: نیاز کشور سالیانه 2 میلیون تن کاغذ است در حالی که در کشور ما 700 هزار تن کاغذ به صورت سالانه تولید می‌شود، اما ظرفیت یک میلیون تن را دارا هستیم.

* بخش‌های دیگر شرکت چوب و کاغذ مازندران؛ شرکت بازرگانی ارژن کاغذ

این شرکت در راستای توسعه روابط تجاری با صاحبان صنایع و متصدیان امور فرهنگی کشور و به منظور افزایش سهم محصولات صنایع چوب و کاغذ مازندران در بازارهای داخلی و خارجی در سال 1368 تاسیس شد؛ اهداف کلی این شرکت عبارتند از ؛ حضور فعال در بازار های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی، واردات کالاهای مکمل محصولات صنایع چوب و کاغذ مازندران، کنترل نبض بازار داخهلی به واسطه فروش صد در صدی محصولات صنایع چوب و کاغذ مازندران و واردات کالاهای مکمل این محصولات و..

شرکت بازرگانی ارژن کاغذ نماینده انحصاری فروش محصولات شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران به عنوان یکی از محرک‌های اصلی رونق صنعت و فرهنگ کشور، در جهت توسعه تفکر بازار محور به منظور افزایش سهم خود در بازارهای داخلی اقدام به اخذ نمایندگی از بزرگترین و معتبر ترین تولیدکنندگان کاغذ در جهان در زمینه مجموعه کالاهای مکمل محصولات صنایع چوب و کاغذ مازندران از قبیل test liner. white top. karft liner با بهترین شرایط ممکن از لحاظ حمل و نقل و تحویل کالا نموده است.

دیگر فعالیت‌های این شرکت عبارتند از ؛ صادرات محصولات صنایع چوی و کاغذ مازندران با متنوع‌ترین شرایط حمل و نقل، واردات انواع مقوای دوبلکس و ارایه ان به بازارهای داخلی، واردات منسوجات نبافته ( fluffpulp) و کاغذ تیشو است.

از دیگر واحدها می‌توان به آموزش، تحقیقات، تولید alum، مهندسی فرآیند اشاره کرد.

http://fna.ir/