شرایط جوجه کشی مصنوعی[ویرایش]
مرغ مادر در زمان کرچ یا خوابیدن بر روی تخم‌های نطفه دار شرایط مطلوب دما، رطوبت و اکسیژن رسانی را تأمین کرده و چرخش تخم‌ها را با استفاده از منقار خود انجام می‌دهد. دستگاه جوجه کشی یا انکوباتور وظیفه تأمین این شرایط را در جوجه کشی مصنوعی بر عهده دارد. این شرایط به صورت زیر هستند:
دما: دمای مطلوب برای جوجه کشی انواع پرندگان به صورت عمومی ۳۷٫۸ درجه سانتی گراد است. دمای بالا یا پایین از این مقدار منجر به تلف شدن تخم‌های نطفه دار می‌شود. دستگاه جوجه کشی با استفاده از هیتر دمای مطلوب داخل دستگاه را تأمین می‌کند.
رطوبت: رطوبت مطلوب برای جوجه کشی بین ۵۵ تا ۶۵ درصد است.
تهویه هوا و اکسیژن رسانی: اکسیژن مورد نیاز برای جنین از طریق منافذ روی پوسته وارد تخم شده و گاز کربنیک از آن خارج می‌شود. مقدار اکسیژن مناسب برای جوجه کشی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است. به ازای یک درصد کاهش در غلظت اکسیژن ۵ درصد از راندمان جوجه کشی کاهش میابد. همچنین اگر غلظت گاز کربنیک موجود در هوا به ۵ درصد برسد انجام جوجه کشی امکان‌پذیر نیست و جنین در داخل تخم تلف می‌شود.
چرخش تخم‌ها: چرخاندن تخم‌ها برای نچسبیدن نطفه به پوسته تخم ضروری است. در جوجه کشی طبیعی مرغ مادر معمولاً تخم‌ها را ۶ بار در روز با استفاده از منقارش می‌چرخاند. دستگاه جوجه کشی نیز به همین منوال هر ۴ ساعت یک بار تخم‌ها را به صورت کامل چرخش می‌دهد.
سبک‌ها و روش‌ها[ویرایش]
دستگاه‌های جوجه‌کشی مدرن الکتریکی به وسیله المنت‌های حرارتی گرم می‌شوند. حرارت ایجاد شده توسط المان‌های حرارتی بطور پیوسته به وسیلهٔ دماپا (ترموستات) کنترل می‌شود. ماشین‌های جوجه‌کشی را می‌توان در یک خانهٔ مزرعه‌ای با امکانات پرورش مرغ استفاده کرد؛ یا می‌توان آن‌ها را در یک کلاس درس مشترک برایدانش‌آموزان برای مشاهدهٔ داخل و تشکیل جوجه در یک تخم مرغ در هنگام هچ آن‌ها برگزار کرد. برخی از ماشین‌های جوجه‌کشی صنعتی به اندازه‌ای بزرگ هستند که تا ۱۲۴٫۴۱۶ تخم مرغ را نگهداری می‌کنند. در حالی که برخی از این ماشین‌های جوجه‌کشی فقط می‌توانند تعداد کمی از تخم مرغها را نگهداری کنند.
ماشین جوجه‌کشی دستگاهی برای شرایط محیطی مانند دما و رطوبت می‌باشد که نیاز به کنترل دارد. این دستگاه اغلب برای رشد و کشت باکتری، هچ یا جوجه‌گیری مصنوعی تخم مرغها یا فراهم نمودن شرایط مناسب برای واکنش‌های شیمیایی یا بیولوژیکی استفاده می‌شود. دستگاهی است که نه تنها برای هچ تخم پرندگان بلکه برای هچ تخم خزندگان نیز استفاده می‌شود. این دستگاه همچنین اجازه می‌دهد که جنین داخل تخم مرغ بدون نیاز به حضور مادر برای فراهم کردن گرما، رشد کنند. جوجه‌های تخم مرغها پس از حدود ۲۱ روز هچ می‌شوند ولی گونه‌هایی دیگر از پرندگان هستند که ممکن است زمان کوتاه‌تر یا طولانی تری برای هچ آن‌ها نیاز باشد. یک دستگاه جوجه‌کشی باید قادر باشد که بهترین محیط و شرایط را برای تخم مرغ برای جوجه‌کشی تنظیم کند به دلیل اینکه عواملی مانند دما، رطوبت و چرخیدن تخم مرغها تایم زمانی خاص و مهمی دارند و باید به درستی چرخانده شوند چون در واقع این دستگاه نقش مرغ مادر را در حالت طبیعی برای تخم مرغها بازی می‌کند. همچنین ماشین جوجه‌کشی با حذف تهدیدات خارجی که می‌توانند در شرایط طبیعی به تخم مرغها صدمه بزنند امکان تولید جوجه از تخم مرغها را فراهم می‌کند. هدف جوجه‌گیری مدرن تولید تعداد زیادی از جوجه‌های یک روزهٔ قوی یکنواخت است. مرحلهٔ زندگی جنینی از مرغ ارتباط مستقیمی با عملکرد و مقاومت فردی جوجه‌ها تحت شرایط مزرعه‌های متفاوت دارد. این ممکن است برای هچ گونه‌های دیگر پرندگان در زمان یکسان و در ماشین جوجه‌کشی یکسان اتفاق بیفتد که این موضوع برای بالا بردن رشد پرندگان خوب است.
روش‌های جوجه‌کشی[ویرایش]
در دستگاه‌های جوجه کشی صنعتی، دو روش معمول استفاده از دستگاه‌های جوجه کشی وجود دارد. در دستگاه‌های جوجه کشی تک مرحله ای، دستگاه جوجه کشی حاوی تخم مرغها با جنین‌های هم سن است. مزیت جوجه‌کشی تک مرحله این است که شرایط آب و هوایی را می‌توان با توجه به نیازهای جنین رو به رشد تنظیم کرد. در جوجه‌کش‌های چند مرحلهای، تنظیم کننده حاوی تخم مرغها با جنین‌های غیر همسن می‌باشند، معمولاً شامل ۶ یا ۳ گروه سنی می‌باشد. در نتیجه، شرایط آب و هوایی دقیقاً نمی‌تواند با توجه به نیازهای تمام جنین‌های در حال رشد تنظیم شود و باید سازش به گونه ای باشد که بتواند بهترین شرایط را برای گروه‌های سنی را در تنظیم کننده داشته باشد. در یک دستگاه جوجه کشی چند مرحله، گرما تولید شده توسط جنین‌های بزرگتر برای گرم کردن جنین‌های جوان تر در همان دستگاه استفاده می‌شود. برای موفقیت بیشتر، با توجه به تقاضای فیزیکی متفاوت، تجهیزات چند مرحله ای و تک مرحله ای متفاوت نیز باید مورد استفاده قرار گیرد. بسیاری از تولیدکنندگان صنعتی از دستگاه‌های سنتی تک مرحله ای استفاده می‌کنند، اما تک مرحله ای واقعی (REAL Single-Stage) در دسترس است.[۱]
انواع دستگاه جوجه کشی[ویرایش]
ظرفیت دستگاه‌های جوجه کشی بر مبنای تعداد تخم مرغ‌هایی که می‌توانند در خود جای دهند تعیین می‌شود. امروزه دستگاه‌های جوجه کشی برای جوجه کشی از چند تا چند صد هزار تخم نطفه دار در ظرفیت‌های مینی، مدیوم و ماکرو تولید و به بازار عرضه می‌شوند.
- دستگاه جوجه کشی مینی یا خانگی: دستگاه جوجه کشی مینی یا خانگی به دستگاهی گفته می‌شود که ظرفیت آن کمتر از ۱۵۰ تخم مرغ بوده و بیشتر برای جوجه کشی در منزل و کسب و کارهای کوچک کاربرد دارد.
- دستگاه جوجه کشی مدیوم یا نیمه صنعتی: دستگاه جوجه کشی مدیوم یا نیمه صنعتی معمولاً در ظرفیت‌های بین ۱۵۰ تا ۲۰۰۰ تخم مرغ ساخته می‌شود و برای جوجه کشی در صنایع کوچک مانند پرورش دهندگان پرندگان و مرغداری‌ها کاربرد دارد.
- دستگاه جوجه کشی ماکرو یا صنعتی: دستگاه جوجه کشی ماکرو یا صنعتی دارای ظرفیت بالای ۲۰۰۰ تخم مرغ است و برای جوجه کشی در ابعاد بسیار زیاد و تأمین نیازهای غذایی انسان‌ها در یک استان، منطقه یا کشور کاربرد دارد.
نام‌های رایج[ویرایش]
نام‌های رایج از ماشین‌های جوجه‌کشی در شرایط دیگر عبارتند از:
- ماشین آلات پرورش
- تجهیزات پرورش مرغ
- تجهیزات هچ تخم مرغها
- هچرها
- تنظیم‌کننده‌ها
- تجهیزات جوجه‌کشی مصنوعی
- تجهیزات پرورش تخم مرغ
- تجهیزات هچ تخم مرغ
- Brutgerate
- Brutmasjinene
- Broeikaste
- Eier broeiers
- Voorbroeiers
- Utibroeiers
- Kunsmoeders
- Sikilator
قابلیت‌های دستگاه‌های جوجه کشی امروزی[ویرایش]
- محفظه:
در دستگاه‌های جوجه کشی قدیمی از فلز برای ساخت بدنه یا محفظه دستگاه استفاده می‌شد. فلز علاوه بر این که عایق مناسبی برای گرما نیست و دمای داخل دستگاه را در حد مطلوب نگه نمی‌دارد، زنگ زدگی آن باعث کاهش راندمان جوجه کشی می‌شود. در دستگاه‌های جوجه کشی امروزی برای رفع این مشکل از موادی مانند PVC به جای فلز استفاده می‌شود. همچنین PVC نسبت به فلز قابلیت ضدعفونی بالایی دارد.
- هوش مصنوعی:
دستگاه‌های جوجه کشی امروزی از هوش مصنوعی و منطق فازی برای تنظیم رطوبت و دمای مطلوب استفاده می‌کنند. با استفاده از این فناوری دستگاه قابلیت یادگیری پیدا می‌کند و با دریافت اطلاعات دما و رطوبت از سنسور، دستورها لازم را به سایر قطعات برای ایجاد حرارت و رطوبت مناسب ارسال می‌کند. با استفاده از هوش مصنوعی حتی در صورت باز بودن محفظه، دستگاه قادر به تنظیم دما و رطوبت مطلوب است.
- سنسور تنظیم دما و رطوبت:
سنسور از قطعات بسیار مهم و حیاتی در دستگاه جوجه کشی است که هر گونه اختلال در آن می‌تواند تلف شدن تخم‌های نطفه دار را به دلیل عدم تنظیم دما و رطوبت بهینه به دنبال داشته باشد. برندهای معتبر دستگاه‌های جوجه کشی امروزی از سنسورهای بسیار حساس که کاربرد نظامی و پزشکی دارند در ساخت انکوباتور بهره می‌گیرند.
- تأمین رطوبت:
در دستگاه‌های جوجه کشی قدیمی از ظرف آب و اسفنج برای تأمین رطوبت استفاده می‌شد. در دستگاه‌های جوجه کشی امروزی از فناوری‌هایی مانند پد سلولزی و پمپ آب و فناوری التراسونیک برای تأمین رطوبت استفاده می‌شود. پد سلولزی که با بکارگیری فناوری نانو ساخته می‌شود قابلیت ذخیره آب تا ۱۰ برابر حجم خود را دارد. در فناوری التراسونیک نیز از امواج مافوق صوت برای جدا کردن مولکول‌های آب و ایجاد رطوبت استفاده می‌شود.
- چرخش ۳۶۰ درجه ای تخم‌ها
فرایند چرخش تخم‌ها در دستگاه جوجه کشی بدین شکل است که با انتقال نیروی موتور توسط راک‌ها به شانه‌ها تخم‌های نطفه دار چرخانده می‌شوند. در دستگاه‌های جوجه کشی قدیمی سیستم چرخش ۹۰ درجه ای بود اما در دستگاه‌های جوجه کشی خانگی روز دنیا از سیستم چرخش ۳۶۰ درجه ای برای چرخش تخم‌های نطفه دار استفاده می‌شود.
- جوجه کشی از انواع پرندگان – شانه‌های همه‌کاره
در دستگاه‌های جوجه کشی مدرن با استفاده از شانه‌های همه‌کاره و سایزیک می‌توان از تخم‌های نطفه دار انواع پرندگان جوجه کشی کرد. برای این کار کافی است تخم‌ها را در داخل شانه‌ها قرار داده و با استفاده از دکمه‌های روی دستگاه نوع پرنده را انتخاب کنید. دستگاه دما و رطوبت مورد نیاز به جوجه کشی را با توجه به نوع پرنده به صورت اتوماتیک تنظیم می‌کند. همچنین با استفاده از شانه‌های همه‌کاره می‌توانید از تخم‌های انواع پرندگان به صورت همزمان جوجه کشی کرد
تاریخچه دستگاه جوجه‌کشی[ویرایش]
یک مجلهٔ چاپ و منتشر شده در بریتانیا طی جنگ جهانی دوم یک دستگاه جوجه‌کشی را به عنوان (یک جعبهٔ چوبی، آب گرم و یک پرده) معرفی می‌کند. یکی از روش‌های ثبت شده از جوجه‌کشی شامل استفاده از گرمای کود پوسیده شده برای گرم کردن تخم مرغ هاست. مصریان روش بهتر از جوجه‌کشی را دارند که در آن یک ساختمان استوانه‌ای شکل وجود دارد که از آتش‌سوزی در پایین آن استفاده می‌کردند. تخم مرغ‌های جوجه‌کشی شده در یک مخروط معکوس که تا حدی در خاکستر پوشیده شده‌است قرار دارند که تخم مرغها در سبد بافته شده در بالای خاکستر نشسته شده روی مخروط قرار داده شده‌اند. همچنین ساختمان یک سقف دارد که برای بیرون رفتن دود تعبیه شده‌است، اما از ورود باران جلوگیری می‌کند. درسال۴۰۰ قبل از میلاد، ارسطو ثبت کرده‌است که در زمان یونان قدیم زنان تخم مرغها را برای گرم نگه داشتن آن‌ها را زیر پستان خود می‌گذاشتند. جوجه‌کشی ماشینی تا قبل از سال ۱۷۴۹ اختراع نشده بود تا توسط رمور در پاریس فرانسه اختراع شد. اولین ماشین تجاری توسط هرسون در سال ۱۸۸۱ اختراع شد.
منابع[ویرایش]
- ↑ LINCO Research & development
